وحید براتی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز
احسان بیژن زاده - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز
زهرا زینتی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

جهت بررسی روابط بین عملکرد دانه و برخی از صفات مهم زراعی در گندم نان، شانزده ژنوتیپ گندم نان در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی، مورد آزمایش قرار گرفتند. روش آماری تجزیه ی مسیر جهت بررسی میزان اثر بخشی مستقیم و غیر مستقیم هر یک از صفات فوق بر عملکرد دانه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری مطلوب، عملکرد زیست توده دارای بیشترین تاثیر مستقیم بر عملکرد دانه بود و سایر صفات (تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلک در سنبله و تعداد گلچه در سنبلک) نیز از طریق آن باعثافزایش عملکرد دانه شده اند. پس از آن شاخص برداشت با بیشترین تاثیر مستقیم بر عملکرد دانه، قرار گرفت. در شرایط تنش خشکی، شاخص برداشت به عنوان مناسب ترین صفت تاثیر گذار بر عملکرد دانه انتخاب شد. زیرا، این صفت دارای بیشترین تاثیر مستقیم بر عملکرد دانه بوده و وزن هزار دانه و تعداد روز تا رسیدگی از طریق آن عملکرد دانه را به ترتیب افزایش و کاهش دادند. در مرحله ی دوم، عملکرد زیست توده دومین صفتی بود که تاثیر مستقیم و مثبت بالایی بر عملکرد دانه داشت و شاخص برداشت نیز از طریق آن عملکرد دانه را کاست. در نهایت، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک با تاثیر گذاری مستقیم و منفی بالا بر عملکرد دانه به عنوان سومین صفت در شرایط تنش خشکی معرفی شد.

گندم، تنش خشکی، تجزیه مسیر