سیده سمیه میرمرادی - استادیار گروه معماری، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
فرناز رازانی - دانشجوی کارشناسی مهندسی معماری، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل

مسیرهای ارتباطی به عنوان عضو اصلی تشکیل دهنده و لاینفک فضاهای شهری می باشد، که حرکت از طریق آن انجام می شود. خوانایی مسیرهای ارتباطی به افراد کمک می کند راه خود را به درستی تشخیص دهند و از محیط اطراف خود آگاهی داشته باشند. درک نادرست از مسیر و عدم امکان تشخیص آن، موجب ایجاد حس ترس و سردرگمی افراد می شود، که این موضوع در فضاهای تجاری موجب ضرر و زیان خواهد شد. امروزه طراحی مسیرهای مجتمع های تجاری با عدم خوانایی بیشتری نسبت به بازارهای سنتی روبرو شده است. در ابتدا تصور می شود که با ارایه تابلوها، علایم و نقشه ها می توان برخوانایی مسیر ارتباطی افزود، اما در بسیاری از موارد همین علایم موجب سردرگمی افراد می شود. لذا بهتر است در طراحی به ایجاد مسیرهای خوانا توجه نمود. در این پژوهش با روش قیاسی تحلیلی و استدلال منطقی به بررسی عوامل خوانایی مسیر و مقایسه آنها در دو بازار سنتی و دو مرکز تجاری امروزی پرداخته شده است. به صورت خلاصه می توان راهکارهایی مانند ساختار و هندسه مسیرها، حوزه های فضایی، استفاده از نشانه ها در نقاط مرجع، سیرکولاسیون داخلی، حداقل نقش تفریحی و حداکثر نقش کارکردی مسیر را به عنوان مهمترین عوامل خوانایی مسیرهای ارتباطی در بازارهای سنتی که در طراحی مراکز تجاری امروز به برخی از آنها کمتر توجه شده است ، معرفی نمود.

خوانایی مسیر، بازار سنتی، مجتمع تجاری، مسیر ارتباطی