علی اکبر بابایی
کاظم ندافی
مهدی مختاری

حدود سه میلیارد نفر از جمعیت جهان که تقریبا همه آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند برای تولید انرژی خانگی، خصوصاً در مناطق روستایی، متکی به سوختهای بیومس (مثل چوب، فضولات دامی جامد و زائدات گیاهی) و ذغال سنگ هستند. این سوختها معمولا در اجاقهای ساده و بصورت احتراق ناقص سوزانده می شوند، در نتیجه زنان و کودکان در معرض مقادیر بالای آلاینده های هوای داخل ساختمان قرار می گیرند درمجموع حدود دو درصد انرژی مصرفی در ایران از مصرف سوختهای جامد تأمین می شود که این رقم در مناطق روستایی به مراتب بالاتر می باشد. مدارک مستدلی وجوددارد که آلودگی هوای داخل ساختمان با دود سوختهای مذکور، خطر بیماری های انسدادی تنفسی مزمن (COPD) و عفونتهای حاد تنفسی ( عامل اصلی مرگ کودکان زیر 5 سال در کشورهای در حال توسعه) را دوران طفولیت افزایش میدهد. همچنین شواهدی مثل تولد نوزادان با وزن پایین، افزایش مرگ و میر نوزادان و بچه ها در دورۀ پری ناتال، سل ریوی، سرطان نازوفارینکس و حنجره، کاتاراکت و سرطان ریه (مخصوصا در استفاده از زغال سنگ) وجود دارد. شواهد متضادی در خصوص آسم گزارش شده است. اکثر مطالعات انجام شده در این زمینه، مشاهده ای بوده و تعداد کمی از مطالعات، تماس را بطور مستقیم اندازه گیری کرده اند هر چند اغلب مطالعات به عوامل مخدوش کننده ای نپرداخته اند، در نتیجه برآوردهای خطر، بطور ضعیف کمی شده اند تماس با آلودگی هوای داخل ساختمان ممکن است مسئول حدود دو میلیون مرگ اضافی در سال در جوامع در حال توسعه و حدود 4% افزایش بار بیماری در جهان باشد. آلودگی هوای داخل ساختمان یک تهدید بزرگ بهداشت عمومی در ایران و سایر کشورهای در حال توسعه جهان است که نیاز وسیع به افزایش تلاش در زمینه تحقیق و سیاستگذاری دارد. تحقیقات در خصوص اثرات بهداشتی، خصوصا در رابطه با سل و عفونتهای حاد دستگاه تنفسی تحتانی باید افزایش یابد. با وجود رابطۀ کاملاً واضح بین فقر و وابستگی به سوختهای آلاینده، روشهای سیستماتیک در توسعه و ارزیابی ملاحظات ضروری است.

آلودگی هوای داخل ساختمان، اثرات بهداشتی، سوختهای بیومس