مریم شفیعی علویجه - دانشجوی کارشناسی ارشد ایرانشناسی ( نسخه شناسی و مرمت نسخه های خطی ) دانشگاه شهید بهشتی، بنیاد ایران شناسی

برخی آثار بر جای مانده در طول تاریخ، حامل ارزش ها و پیام هایی است که براساس باورها و اعتقادات بشر کهن، در تار و پود آثار هنری شکل گرفته است. برای درک معنایی نقوش کهن، نیاز به مولفه های نمادین است که زمانی، چون زبان کلامی، دارای معنایی مشخص در فرهنگ ها بوده است، به نوعی بازنمودی از باورهای اسطوره ای. تحقیقات آیکونولوژیک کمک می کند تا مولفه های نمادین و رمزگونه را براساس شرایط مقتضی فرهنگی و با ارایه روشی علمی تفسیر نمود و معنایی روشن براساس تحلیل و رده بندی آیکونولوژیک آنها به دست آورده و به ارزش های فرهنگی دست یافت. اگرچه آیکونولوژی پژوهشی درباره محتوای تصاویر و نقوش است، اما در پی یافتن ارتباط بین مولفه ها در نظام گسترده فرهنگی است. در این مقاله توسط آیکونولوژی، به درک تاثیرش در ایجاد نقش مایه تصویری اژدها در سنگ مزارهای کلیسای وانک ( اوایل سدهی 17 میلادی ) می پردازیم. در این راستا پیش از هر مطلب، نیاز به درک بافت فرهنگی ارامنه در عصر مورد اشاره و دوران پیش از مهاجرت و پیش از پذیرش مسیحیت و شیوه های بازنمودی باورهای آنها است. از طریق آیکونولوژی به نقش اژدها در دوران پیش از مسیحیت و پس از آن و تاثیر آن در ایجاد نقش مایه تصویری اژدها خواهیم پرداخت.

آیکنولوژی، اسطوره، سنگ مزارهای کلیسای وانک، اژدها