بررسی نماد شناسی سیمرغ در هنر ایران و تاثیر آن در طراحی نشانه

سیمرغ این پرنده اساطیری در فرهنگ ایرانی قدمتش به دوره باستان می رسد. نقش سیمرغ در عهد ساسانی بر بسیاری از جام ها و ظرف ها نقش بسته است. در شاهنامه فردوسی هم بسیار از آن یاد شده و نماد خرد و دانایی بوده است. در دوره اسلامی سیمرغ نماد حکمت و نفس جستجوگر بوده است. نقش سیمرغ مانند حیوانات دیگر مثل طاووس در تزیینات مساجد و اماکن مذهبی در کاشی کاری و گچ بری ها استفاده شده و یکی از نمادهای مهم در فرهنگ عرفانی ایران زمین است. هدف از این پژوهش بررسی مقدار آشنایی طراحان گرافیک امروز ایران از این نقش مایه و کارکرد آن در طراحی لوگو و آرم می باشد. روش این تحقیق به شیوه میدانی و کتابخانه ای است. در روش میدانی از پرسشنامه ای با 15 پرسش از جمیعت 100 نفر طراح گرافیک استفاده شد. نتایج بررسی های مشخص ساخت که علیرغم این که از این نماد در طراحی لوگوتایپ و آرم بسیار استفاده شده؛ نسل های جدید با توجه به ارتباط ناکارآمد با ادبیات کهن ایران و آشنا نبودن با اسطوره ها و داستان های کهن، کمتر این نقش مایه را می شناسند و از آن استفاده می کنند. استفاده از نقش مایه سیمرغ در سال های اخیر بیشتر به صورت نوشتاری بوده و تمایل برای استفاده از تصویر در طراحی نشانه کاهش یافته است. از این رو ارتقای سطح دانش ادبیات در فراگیران رشته های ارتباط تصویری ضروری به نظر می رسد.

Keywords:

سیمرغ , شاهنامه , کاشی کاری , اسطوره , نقش مایه