مطالعه نگاره ازدواج همای و همایون با استفاده از رویکرد شمایل شناسی

به اعتقاد اروین پانوفسکی ( پژوهشگر هنر در حوزه شمایل شناسی ) به منظور بازشناسی معانی نهفته آثار هنری، در نظر گرفتن ارتباط میان جزییات اثر هنری با کلیات فرهنگ و جامعه ای که اثر در آن شکل گرفته امری ضروری است. این مقاله به شناسایی نسبت میان عناصر تصویری نگاره ازدواج همای و همایون از خمسه خواجوی کرمانی عهد جلایریان ( مکتب تبریز بغداد ) با عوامل موثر آن زمان می پردازد. پژوهش فوق، حول چیستی محتوای نگاره و چگونگی ارتباط عناصر بصری با زمینه اجتماعی، فرهنگی و تاریخی آن زمان شکل گرفته است. وابستگی نمادپردازی صورت گرفته در این نگاره با زمینه فرهنگی و اجتماعی آن، به خوانش جهان بینی شاعر و هنرمند می انجامد که رمز گشایی از این نمادها و عناصر مستتر در آن بر عهده پژوهشگر هنری است. فرضیه ما بر این است که شمایل نگاری پانوفسکی می تواند معانی عمیق تری را که از سوی هنرمند در نگاره مورد نظر به کار بسته شده است، مورد بازشناسی قرار دهد. روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی بر مبنای داده های فرهنگی، مذهبی، اجتماعی، تاریخی و عرفانی مرتبط با نگاره از طریق منابع کتابخانه ای می باشد. هدف، دستیابی به معانی نهفته در نگاره از طریق رویکرد شمایل شناسی پانوفسکی می باشد. نتایج نشان دادند که پس از گشایش راه ابریشم، مبادلات کالایی و فرهنگی بسیاری میان دو ملت چین و ایران انجام گرفت که در نگاره های دوره جلایری و پس از آن نمود دارد. همچنین رسوم ازدواج آن زمان در این نگاره شناخته شد.

Keywords:

همای و همایون , پانوفسکی , شمایل نگاری , شمایل شناسی