نیلوفر مرندی - کارشناس ارشد پژوهش هنر دانشگاه مازندران
فتانه محمودی - دانشیار گروه پژوهش هنر دانشگاه مازندران

نقوش مهرهای ساسانی، در قالب نقوش جانوری، گیاهی، انسانی و ... ارایه شده اند و حاکی از تاثیر نقوش از نمادهای اساطیری و باورهای مذهبی می باشند که بخش عمده ای از این نگاره ها به نماد فره ایزدی و ایزدان دین مزدیسنا و بخشی نیز از سایر فرهنگ ها و تمدن ها اقتباس گشته است. هدف از ارایه این مقاله، توضیح و تفسیری برای نقوش جانوری مهرهای ساسانی و همچنین علت استفاده و کارکرد این مهرهاست. سوال اصلی تحقیق این است که: مضامین و مفاهیم نقوش جانوری بکار رفته در مهرها چه بوده و چه ارتباطی با باورهای دینی و اساطیر دوره ساسانی داشته است روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و نگارندگان برای پاسخ به این پرسش، در ابتدا توضیحی در مورد کارکرد مهرهای ساسانی خواهد داشت و سپس به شرحی در مورد نماد و اسطوره می پردازد و در نهایت با ارایه تعدادی از نقوش جانوری در مهرهای ساسانی به تفسیر نقوش این مهرها خواهد پرداخت. نتیجه حاصل از این پژوهش ایناست که: اعتقادات مذهبی و اسطوره ای فرد، بیشترین تاثیر را در انتخاب نقش مهر داشته است؛ و در مورد کارکرد این مهرها باید گفت که علاوه بر استفاده به عنوان سند مالکیت، نقش طلسمی نیز داشته اند و این نکته در انتخاب نقش مهرها بسیار حایز اهمیت است.

مهرهای ساسانی، نقوش نمادین، اسطوره، نقوش جانوری