منصور بوذرجمهری - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
سهیلا یوسف قنبری - دکترای زبان و ادبیات فارسی و عضو هیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

مشترکات بشری که همواره احساسات، بینش ها و مفاهیم یکسانی را در ابنای بشر ایجاد می کند؛ کهن الگو نام دارد. در بوستان سعدی، کهن الگوها مطابق شاکله و شخصیت، مذهب و نیز عصر و دوره ای که سعدی در آن می زیسته، بازتاب یافته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی کهن الگوها با تکیه بر بوستان سعدی است. بر این اساس، بعد از تنظیم مبانی نظری، برخی از مهمترین موارد و مصداق های کهن الگویی در بوستان استخراج و تحلیل های لازم به دست داده شد. حاصل آنکه، جانوران اساطیری مانند پروانه، موش کور، هما در بوستان نمود کهن الگویی دارند. فرایند فردیت و مراحل تشرف سالک در بوستان، ده منزل معرفی شده است. سعدی معتقد است سالکی که مراتب فوق را با موفقیت طی کند سزاوار خدمت کردن به خلق و جامعه خواهد شد؛ از این رو، سعدی به اجتماع توجه می کند و هدف انسانیت و تشرف را رسیدن به مرحله ای می داند که سالک در خدمت خلق و جامعه است.

ادبیات، سعدی شیرازی، بوستان، کهن الگو، مراحل تشرف