مطالعه تطبیقی طراحی پوشش طبقات اجتماعی مردم در دوران صفویه و قاجار

همواره نوع پوشش مردم نشان از منزلت و طبقه اجتماعی مردم بوده و تحولات اجتماعی، تفکر حاکم بر مردم و جامعه بر آن تاثیرگذار بوده است. بنابراین انتظار می رود نوع پوشش مردم در دوران مختلف به دلیل تغییر این متغیرها متفاوت بوده باشد. در این تحقیق از منظر نمادشناسی، تحلیل و بررسی پوشش طبقات اجتماعی مردم در دو دوره ی مختلف تاریخی مدنظر است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع بنیادین و توسعه ای است. همچنین این تحقیق از نوع تحقیقات تاریخی محسوب می شود که داده های آن با استفاده از مطالعات اسنادی و تاریخی از جمله کتب مورخین، سفرنامه ها و نگاره های عصر صفویه و عکس های دوره قاجار گردآوری شده است. برای تحلیل داده ها نیز از تحلیل های متنی و کیفی بهره گرفته شده است. این تحقیق با هدف یافتن الگو واره هایی از نمود منزلت و جایگاه اجتماعی افراد در لباس و پوشش آنان در زمان صفویه و مقایسه ی آن بادوران قاجار سعی در یافتن پاسخ این سوال دارد که نمود و نشانه های منزلت و جایگاه اجتماعی افراد در دوره های صفوی و قاجار چه بوده است و چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند نتایج پژوهش نشان داد که در دوران صفوی مردم لباس هایی با هویت های مشرق زمینی و تحت تاثیر اسلام و مسلمانان داشتند به طوری که در طبقه اول و دوم دستار و شال های بسیار سنگین با رنگ طلایی استفاده می کردند و در طبقه سوم از دستار و شال هایی کوچک با پارچه هایی کمب ها استفاده می شده است. ولی در در دوره قاجار با رواج مدرنیسم، و مدرنیزه شدن شهروندان ارزش های مردم تغییر یافته و پوشش اروپایی رواج پیدا کرد. این تغییر ارزش از طبقات بالای اجتماعی شروع و هرچه به سمت طبقات پایین تر می آمد کمرنگ تر می شد به طوری که در طبقه اول پوشش با طرح های اروپایی رواج زیادی داشت، در طبقه دوم هم پوشش اروپایی طبقه اول و هم پوشش شرقی مشهود است ولی در طبقه سوم پوشش اروپایی دیگر دیده نمی شود.

Keywords:

طراحی لباس , پوشش , طبقات اجتماعی , صفویه , قاجاریه