محمدرضا رضاییان - استادیار گروه مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی همدان، همدان، ایران

امروزه تصویربرداری مولکولی به سبب تشخیص زود هنگام بیماریها در مکانیزمی غیر تهاجمی با استفاده از اسکنر MRI از جایگاه مهمی برخوردار شده است. ردیابی عاملهای کنتراست داخلی و خارجی در قالب فرآیند تبادل شیمیایی، که به اثر CEST مشهور است تحول بنیادی در این زمینه ایجاد کرده است. وجود ارتباط معین بین نرخ تبادل شیمیایی و شاخص های بالینی (دما، مصرف گلوکز، PH و موارد دیگر)، زمینه تحقیقاتی گسترده ایی را جهت اندازه گیری و کمی سازی اثر CEST را فراهم کرده است. این مقاله تلاش می کند یک راهکار تحلیلی دقیق برای این موضوع در قالب یک فرمول ریاضی بسته را تهیه کند. در این راستا ضمن شناسایی عوامل تخریبی موثر و حذف آنها، تلاش می شود رابطه ای منطبق با مطالعات واقعی بر اساس ساختار بافت های بدن ارایه گردد. نتایج این مقاله تطابق مناسب روش پیشنهادی با روش اندازه گیری غیر متقارن (که مورد استناد بسیاری از محققین است) را نشان می دهد. این نتایج بر مبنای داده های معتبر و در شرایط مختلف شبیه سازی، انجام گرفته است. با دستیابی به این رابطه امکان بهینه سازی و درک نحوه وابستگی به پارامترهایی از جمله میزان غلظت عامل کنتراست، نرخ تبادل شیمیایی، ویژگی های پالس RF (دامنه و عرض پالس) فراهم می گردد.

معادلات بلاخ-مک کانل، انتقال اشباع به روش شیمیایی، طیف Z، عاملهای پارامگنتیک