احسان قاسمیان - گروه مهندسی عمران، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان، ایران دانشجوی کارشناسی ارشد عمران، گرایش خاک و پی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد استهبان.
امیرحسین وکیلی - استادیار، عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی زند شیراز دکترای مهندسی عمران، گرایش خاک وپی و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی غیردولتی- غیرانتفاعی زند شیراز

ناحیه فیلتر پایین دست سدهای خاکی نقشی ضروری در جهت جلوگیری از فرسایش داخلی و خرابی ناشی از پدیده پایپینگ را دارند. مسایل متعددی بر رفتار سیستم خاک پایه – فیلتر یک سد خاکی می توانند تاثیر داشته باشند که این موارد شامل دانه بندی و خصوصیات تراکمی خاک پایه و فیلتر، خصوصیات چسبندگی و واگرایی خاک پایه، فشار و گرادیان هیدرولیکی آب می باشند. یکی از پارامترهای تاثیرگذار بر فیلتراسیون هسته های واگرا، کیفیت آب فرسایش دهنده (آب مخزن سد) می باشد. در این تحقیق ابتدا آزمایش فیلتر مانع فرسایش با کمک آب مقطر برروی نمونه خاک واگرای تهیه شده انجام گرفته و مشخصات فیلتر مانع فرسایش تعیین گردید. در مرحله دوم تحقیق، آزمایش فیلتر مانع فرسایش بر روی خاک واگرای اولیه تکرار گردیدند با این تفاوت که در این مرحله در فرآیند تست ها از آب مقطر تثبیت شده با غلظت های مختلف محلول لیگنوسولفونات(به عنوان یک تثبیت کننده نوین) استفاده گردید. در این مرحله نیز با تعیین مشخصات فیلتر مانع فرسایش برای هر نمونه و مقایسه نتایج با نتایج مرحله اول، میزان افزایش کارایی فیلتر و مقدار بهینه ماده افزودنی تعیین گردیدند. نتایج نشان می دهند که کارایی فیلتر در حالتی که مخزن با غلظت های مختلف محلول لیگنوسولفونات تثبیت گردیده است به صورت چشمگیری افزایش یافته است. افزایش در قطر مشخصه فیلتر مانع فرسایش به علت تثبیت آب مخزن از دیگر نتایج این تحقیق می باشد.

فیلترمانع فرسایش، هسته های واگرا، کیفیت آب مخزن، لیگنوسولفونات