عبدالمجید فدایی - مربی گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
بهرام خرم - پزشک عمومی و دانشجوی دستیاری

توجه به مدیریت مواد زائد جامعه بیمارستانی به دلیل پتانسیل بالایی بیماریزایی و وجود مواد خطرناک بسیار با اهمیت است بی توجهی به آن صدمات جدی برای سلامت مردم و محیط زیست دارد و دفع صحیح مواد زائد بیمارستانی نقش بسیار مهمی در کنترل عفونت های بیمارستانی دارد تحقیقات مشابه ای در این زمینه در سطح کشور انجام شده است لذا هدف این مطالعه تعیین وضعیت جمع آوری، نگهداری، سرانه تولید زباله، دانسیته و حجم زباله تولیدی و روش دفع نهایی پسماندهای بیمارستانی است. این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی که در سال 1385 در هفت بیمارستان استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. توزین زباله و تفکیک و تعیین دانسیته و سرانه زباله تولیدی در طی چهار فصل و در هر ماه بمدت 3 روز متوالی انجام شد جهت بررسی وضعیت جمع آوری، ذخیره سازی موقت، تفکیک زباله، دفع نهایی آموزش کارکنان، سلامت کارکنان مرتبط با مواد زائد جامعه بیمارستانی و اثرات زیست محیطی آن از پرسشنامه بررسی وضعیت موجود مدیریت پسماندهای بیمارستانی استفاده جهت هفت بیمارستان تکمیل و جهت آنالیز از نرم افزار SPSS استفاده شد. سرانه زباله به ازای هر تخت 2/15 کیلوگرم در روز و سرانه زباله عفونی 0/83 کیلوگرم در روز به ازای هر تخت میزان کل زباله های تولیدی (عفونی و شبه خانگی) 220865 کیلوگرم در روز درصد زباله های عفونی 38/65 درصد و زباله های غیرعفونی 61/35 درصد دانسیته زباله های بیمارستانی 161 کیلوگرم بر متر مکعب میزان متوسط اجزاء زباله بر حسب درصد شامل پلاستیک 10/5 نایلوم 1/5 ، کاغذ 4/45، شیشه 3/82، پارچه 4/8 ، فلزات 4/2، مواد فاسد شدنی 12/58، مواد متفرقه 61/69 و مقدار متوسط زباله های نوک تیز و برنده هاه 0/49 کیلوگرم، دارویی و شیمیایی 0/25 کیلوگرم، رادیواکتیو 0/08 کیلوگرم زباله پاتولوژیک 0/35 کیلوگرم . تفکیک زباله ها در بیمارستان ها طبق دستورالعمل مربوطه به میزان 60 % انجام می شود. پنج بیمارستان دارای دستگاه زباله سوز و دو بیمارستان فاقد دستگاه زباله سوز که زباله ها به همراه زباله های خانگی به جایگاه دفن زباله شهری انتقال داده می شوند. هیچگونه برنامه ای جهت سلامت کارگران مرتبط وجود نداشت. نتایج نشان داد که مدیریت پسماندهای بیمارستانی مطلوب نمی باشد امید است نتایج این تحقیق پایه و اساس برنامه ریزی مسئولین و دست اندرکاران مواد زائد جامد باشد تا با شناخت وضعیت موجود امکان بکارگیری روشهای مدرن بی خطر سازی پسماندهای بیمارستانی در سطح استان و کشور فراهم گردد و جداسازی زباله های خطرناک از معمولی بطور دقیق صورت گیرد و بر آموزش مستمر کارکنان تأکید گردد.

پسماند - سرانه / عفونی / شبه خانگی