نصیره قانع - کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی،دانشگاه آزاد اسلامی یزد
محمدحسین مختاری - دکترای سنجش از دور، استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
سیدعلی المدرسی - دکترای ژیومورفولوژی، دانشیار دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی یزد

انتقال متداول جمعیت از نواحی روستایی به نواحی شهری، تغییرات زیست محیطی شدیدی را نشان میدهد. شناسایی مناطقی که در طی سالیان گذشته دچار تغییر شده و تغییر کاربری داده است راهکاری برای مدیریت صحیح و جلوگیری از بروز مشکلات است. از انجایی که رشد شهری بدون برنامه ریزی ممکن است خارج از توان اکولوژیکی سرزمین باشد لذا بررسی توان اکولوژیکی منطقه در کنار کشف تغییرات صورت گرفته در کاربریها امری ضروری است. در این تحقیق برای بررسی تغییرات کاربری اراضی شهر سنندج از تصاویر ماهواره ای ماهواره لندست و جهت بررسی توان اکولوژیکی منطقه از فاکتورهای اکولوژیکی موثر در توسعه ی شهری نظیر شیب، ارتفاع، جهت شیب، کاربری اراضی و... مورد استفاده قرار گرفت. روش کار به این صورت بود که تصاویر ماهواره ای پس از انجام پیش پردازشها با استفاده از روش حداکثر احتمال به 4 کلاس شهری، کشاورزی، زمین بایر و فضای سبز طبقه بندی شد و میزان تغییرات کلاسها ومساحت آنها بدست آمد، نتایج حاصل از کشف تغییرات نشاندهنده ی افزایش کاربری شهری و تبدیل کاربری های کشاورزی و بایر به شهری بود. برای پیش بینی تغییر کاربریها و میزان تغییر آنها در 8 سال آینده از مدل زنجیره ای مارکوف استفاده شد. جهت بررسی دقت مدل از نقشه های سال 1377 و 1385 برای پیش بینی کاربری اراضی 1394 بهره گرفته شد و دقت مدل تایید گردید. فاکتورهای اکولوژیکی نیز با توجه به نظر کارشناسان و با استفاده از نرم افزار ArcGIS با روش AHP فازی وزندهی شد. برای پهنه بندی منطقه از لحاظ توان اکولوژیکی به 5 کلاس عالی، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف و از تابع GAMMA به علت تعدیل حساسیت استفاده شد. پس از انجام پردازشهای مورد نیاز بر تصاویر ماهواره ای و لایه های اکولوژیکی به مقایسه نقشه ی پیش بینی شده و نقشه ی پهنه بندی توان اکولوژیکی منطقه پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که 1677/63 هکتار ازمساحت اراضی شهری سال 1403درکلاس عالی قرارگرفته و اراضی شهری توسعه یافته ازسال 1394تا1403ازلحاظ اکولوژیکی همگرایی بالایی را داراست