راضیه هداوند - دانشجوی کارشناسی ارشد، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
علی اکبر جمالی - استادیار، سنجش از دور و آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران
علی سرکارگراردکانی - استادیار، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

وجود تابلوهای تبلیغاتی و محیطی، لازمه زندگی شهری است، بهشرط آنکه به لحاظ جا و مکان نصب یا اندازه سطح کیفیت به شکلی مناسب و مطلوب همراه با کاربری به کار گرفته شود. منطقه یک تهران با توجه به ساختار ویژه که آمیزهای از شهرسازی مدرن و سنتی است و در سالهای اخیر آماج ساخت و سازهای فراوان بوده است و دارای بیشترین بیلبوردهای تبلیغاتی در سطح شهر تهران است به علت تعداد زیاد این بیلبوردها آلودگی بصری برای ساکنین ایجاد کرده است و همچنین قرار نگرفتن این بیلبوردها در فواصل و عدم مکانگزینی مناسب، باعث شده است که از میزان تاثیر گزاری تبلیغات کاسته شود و همچنین شلوغی و بینظمی بصری را افزایش داده است. ابهامات بسیاری در حوزه های نظری و عملی و مهمتر از همه مکان گزینی مناسب پیرامون این پدیده وجود دارد که مانع از تحقق برنامهریزیهای کارآمد و ساماندهی همه جانبه است. در جهت رسیدن به این هدف، سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، برآورد محل نصب بیلبوردهای تبلیغاتی و ارایه الگوی بهینه با استفاده از روش عضویت و همپوشانی فازی را مورد توجه قرار میدهد.در این پژوهش، بهمنظور تعیین مکان بهینه برای ایجاد بیلبوردهای تبلیغاتی، بعد از گردآوری داده های مکانی و نقشه های موجود و تشکیل پایگاه اطلاعاتی در محیط Arc GIS برای سیستم فازی، با وزندهی مناسب و روی همگذاری این لایه های طبقه بندی شده مکانهای موجود مورد بررسی قرار گرفته و درنهایت نقاطی که درجهی تناسب آنها خیلی خوب بوده اند برای ایجاد بیلبورد تبلیغاتی انتخاب شدند. با توجه به تحلیل های انجام شده برروی نقشه های تولید شده، فقط 30 درصد از بیلبوردها در مکان صحیح نصب شده است و میتوان 9 مکان مناسب با توجه به نقشه همپوشانی با تابع عضویت گاما 0/9 پیشنهاد داد.

بیلبوردهای تبلیغاتی، مکانیابی، منطق فازی، GIS