فرهود گل محمدی - استادیار و دکترای رشته ترویج و آموزش کشاورزی و عضو هییت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند و عضو بسیج اساتید استان خراسان جنوبی
مهدی حسن پور - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند و کارشناس کشاورزی در بانک کشاورزی شهرستان طبس استان خراسان جنوبی

خرما یکی از تولیدات مهم باغی کشور با قدمت بیش از 6 هزار سال و دارای اهمیت اقتصادی برای کشور است. طبق آمار فایو میزان تولید خرمای ایران پس از کشور مصر در رتبه دوم و قیمت آن در بازارهای جهانی در رتبه نهم است. همچنین حدود 25 تا 30 درصد آن به دلیل کیفیت پایین به عنوان ضایعات از چرخه اقتصادی خارج می شود. استفاده از دانش بومی در برنامه های ترویج کشاورزی امری ضروری است و در این خصوص توجه به دانش بومی خرماکاران در فرآیند توسعه خراسان جنوبی از آنجا اهمیت می یابد که نقش اصلی را در تولید این محصول نیروی انسانی مستقر در روستاهای استان و دانش موجود تولید آن عمدتا بر پایه دانش بومی بوده و سهم کمتری از فناوری های نوین را داشته، به گونه ای که حتی در برخی وارد، اساس دانش نوین موجود در پرورش این گونه را دانش بومی آ شامل می شود. به منظور سنجش دانش بومی خرماکاران طبس و سپس آموزش بهبود کمی و کیفی این محصول مهم، یکی از زیربنایی ترین راه ها در بخش کشاورزی زمینه سازی لازم برای مشارکت محورهای مختلف منطقه به ویژه دانش بومی در روند اقتصادی است. با توجه به اینکه نه تنها میوه خرما ماندگار و منبع تهیه ارز ملی است، بلکه از این لحاظ که به علت محدودیت مناطق تولید درجهان امکان رقابت به این محصول پرمنفعت خیلی کمتر از سایر محصولات صادراتی است. قطعا توجه به کیفیت خرما ومناطق اصلی کشت آن یعنی روستاها و بسته بندی مناسب در شهر طبس خراسان جنوبی می تواند در این راه مفید محسوب شود.

خرما، دانش بومی، کاشت، فرآوری، اهمیت اقتصادی، طبس، خراسان جنوبی