زهرا حقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جزا و جرم شناسی موسسه نورطوبی
میلانی - استادیار ،هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

یکی از مهم ترین موانع مسیولیت کیفری براساس ماده 151 قانون مجازات اسلامی اکراه است که در جرایم تعزیری با احراز شرایطی مسیولیت کیفری را از مکره برداشته و مجازات را متوجه مکره می نماید و در جرایم حدی نیز به استناد مواد 217 و 218 قانون مجازات اسلامی و حدیث رفع نقل شده از پیامبر اکرم (ص) و قاعده ی فقهی دراء قابل تحقق بوده و حد الهی را از ترهم بر می دارد مضاف بر اینکه در باب قتل بر اساس ماده ی 375 قانون مجازات اسلامی، اکراه مجوز قتل نبوده و مرتکب قصاص و اکراه کننده به حبس ابد محکوم می گردد، ضمن اینکه این وضعیت در خصوص اکراه طفل ممیز، غیر ممیز و دیوانه متفاوت است، از طرفی در جنایات مادون نفس مستند به ماده 377 قانون مجازات اسلامی اکراه قابل تحقق بوده و اکراه کننده به قصاص محکوم می گردد. البته مطابق قوانین موجود شرایط احراز اکراه باید محقق شود و کیفیت احراز شرایط اکراه در قوانین جزا شباهت هایی با اضطرار و شرایط مضطر در قوانین فقهی و جزایی دارد که در این مقاله به تفکیک به آن اشاره خواهد شد.

اکراه، جنایت عمد، مکره، مکره، مسیولیت کیفری