صاحب فردایی مقدم - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه مازندران/ .

دیه مطابق تعریف ارجح، مال واجبی است که به سبب جنایت بر نفس یا مادون نفس (اعضا) انسان آزاد به مجنی علیه یا اولیای او پرداخت می شود و در اثر وجود اسبابی تشدید می یابد و بر ارزش مالی آن افزوده می گردد.تغلیظ دیه ازجمله کیفیات مشدده عینی است و بدین صورت است که اگر صدمه و فوت دریکی از ماه های حرام و یا در محدوده حرم مکه واقع شود، یک سوم دیه بر میزان تعیین شده افزوده می گردد که از آن به تغلیظ دیه تعبیر می شود.در قانون مجازات اسلامی برای همه انواع قتل ها (عمد، شبه عمد و خطای محض) تغلیظ دیه در نظر گرفته شده است. اینکه تغلیظ دیه و یا عدم آن تاثیر قابل توجهی در ارزش دیه دارد و مدنظر داشتن این موضوع که میان فقها و حقوقدانان اختلاف نظرهای جدی و تاثیرگذاری در بحث تغلیظ دیه وجود دارد و از امور مبتلابه مردم است، لذا در این پژوهش پس از بیان کلیات مربوط به دیات، بررسی تاریخچه آن و ماهیت دیه به شرح فلسفه دیه مبادرت می شود و در انتها سعی می شود بابیان نظرات حقوقدانان و فقها به بازکاوی و شرح ماده 555 قانون مجازات اسلامی پرداخته شود تا معین گردد که آیا جمع اسباب موجب تغلیظ مضاعف دیه می شود آیا تغلیظ دیه در قتل های غیرعمدی با اصول حقوقی سازگاری دارد آیا تغلیظ دیه بر عاقله هم اعمال می شود چنین سوالاتی اهم مباحثی است که در این پژوهش موردبررسی واقع شده است.

تغلیظ دیه، قتل عمد، قتل شبه عمد، قتل خطای محض، ماه های حرام