محمد اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه دام، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده علوم دامی
عبدالحکیم توغدری - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشکده علوم دامی

با توجه به اینکه بیش از 60 درصد هزینه پرورش مربوط به بخش تامین خوراک دام می باشد و اهمیت تولیدخوراک دامی از محصولات کشاورزی با توجه به کمبود منابع کشاورزی از جمله زمین زراعی و منابع آب، دو چندان میشود.یکی از روشهای مدیریتی نوین به منظور کاهش هزینه پرورش و همچنین کاهش آلودگی محیط زیست استفاده از پسماند-های حاصل از کشاورزی در تغذیه دام و طیور است. پسماندهای کشاورزی عمدتا از فرآوردههای اولیه کشاورزی و صنایعفرآوری و تبدیلی منشا می گیرند. از طرفی دیگر استفاده بهینه از برخی پسماندهای کشاورزی در تغذیه دام و طیور به دلیلارزش تغذیه ای بالایی که دارند باعث افزایش بهره وری و کاهش خسارات وارده به منابع کشاورزی و تبدیلی می شود؛ از جملهمهم ترین این ضایعات میتوان به تفاله گوجه فرنگی، تفاله سیب ، ضایعات پسته، تفاله انار، تفاله مرکبات، ضایعات نیشکر، آبپنیر و ضایعات خرما اشاره کرد که در این مقاله به بررسی آن ها می پردازیم.

ارزش غذایی، پسماند کشاورزی، تغذیه دام و طیور ، ضایعات