حامد خاکباز - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه بیرجند
حسین خزیمه نژاد - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند
مهدی جعفری - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه بیرجند
علی محمد نوفرستی - مربی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند

قدمت بسیاری از قناتهای ایران، از پنج یا شش هزار سال متجاوز است و عمری برابر با تاریخ کهن ایران دارد. با وجوداین که چندین هزار سال از اختراع آن می گذرد، مع هذا هنوز هم این روش استفاده از آب، در قسمت مهمی از روستاها ومناطق مسکونی و کشاورزی و دامداری کشور معمول و متداول است و حتی از ارکان اصلی کشت و زرع در نواحی خشک راتشکیل میدهد. این اختراع که امروزه شهرت جهانی پیدا کرده، نیاز به روش های نوین مدیریتی پایدار دارد. از بهترین روشهایمدیریت نوین میتوان به لوله گذاری مسیر خشکه کار و ایجاد طرحهای سیل بند در بالا دست مادرچاه و سدهای زیرزمینیاشاره کرد. روشهایی همچون لایروبی سالیانه قنوات، اجرای سیستم های بهینه آبیاری در بحث کشاورزی را به عنوان راهکارهایمرتبه دوم درنظر گرفت.

قنات، توسعه پایدار، سد زیرزمینی، سیل بند، خراسان جنوبی