مسعود عشقی زاده - استادیار گروه کشاورزی و منابع طبیعی مجتمع آموزش عالی گناباد

در این تحقیق به منظور ارزیابی کمی تاثیر عملیات آبخیزداری و حفاظت آب و خاک بر افزایش بهره وری از آب باران و جلوگیری از هدر رفت آن از طریق سیلاب ها،دو زیرحوضه مجاور هم که از نظر تمامی شرایط اقلیمی و فیزیکی مشابه هم هستند و تنها از نظر اجرای عملیات آبخیزداری و حفاظت آب و خاک با هم تفاوت دارند، از نظر تولید رواناب سطحی حاصل از بارش ها مورد مقایسه قرار داده شد. نتایج حاصل نشان داد که بطور متوسط در حوضه نمونه هر هکتار 19 متر مکعب رواناب سطحی در سال تولید کرده است که این مقدار در حوضه شاهد 57/5 متر مکعب بوده است. در وقایع حداکثری نتایج نشان داد که حوضه نمونه 157/4 متر مکعب رواناب سطحی در هر هکتار تولید نموده است ولی حوضه شاهد 254/9 متر مکعب در هکتار تولید رواناب سطحی داشته است. بر این اساس مقدار تولید رواناب و سیلاب در واحد سطح در وقایع نرمال و غیرحداکثری در حوضه نمونه 67 درصد کمتر از حوضه شاهد است. در وقایع حداکثری این مقدار به 38 درصد در واحد سطح (هکتار) می رسد. در نتیجه اقدامات آبخیزداری سبب شده که حجم آبی که قرار بوده بصورت سیلاب از حوضه نمونه و از دسترس خارج گردد، به زمین نفوذ داده شود و صرف تغذیه سفره های آب زیرزمینی گردد.

آبیخزداری، بهره وری بارش، تغذیه سفره های آب زیرزمینی، رواناب