مسعود دیدارخواه - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران

فعالیت های متابولیکی و مصرف خوراک در درجه حرارت های پایین و بالای درجه های عنوان شده تغییر می کند. نشخوارکنندگان در محیط سرمایی با افزایش متابولیسم پایه و افزایش ماده خشک مصرفی می توانند خود را سازش دهند. اما درسرما و گرمای شدید با همان سرعتی که متابوسیم تغییر میکند مقدار ماده خشک مصرفی تغییر نمی کند. با توجه به اینکهدقت کمی به تنظیم دما در گاوها می شود، این پژوهش جهت بررسی امکان وجود یا عدم وجود تنش سرمایی و گرمایی درگاوهای شیری استان خراسان رضوی انجام گرفت. در این پژوهش به منظور اثرات دما در طی ماه های مختلف سال برعملکرد گاوهای شیری هلشتاین بر روی 5223 گاو شیرده به مدت 15 سال انجام گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اوج تولید شیر در تیر ماه (32/31 کیلوگرم در روز) بود. ولی از لحاظ آماری از اواخر بهمن ماه تا اوایل مرداد ماه هیچ گونه تفاوت آماری مشاهده نشد. کاهش تولید شیر با کاهش دمای محیط همبستگی مثبتی داشت که در ماه آذر به کمترین میزان خود رسید. بیشترین درصد چربی شیر در اوایل دی ماه (3/32 درصد) و کمترین درصد چربی شیر در اواسط تیرماه (2/38) بود. در بین متغیر های مورد بررسی درصد چربی شیر بیشترین تغییرات را در طول ماه های سال داشت که اثرات آب و هوایی را نشان می دهد. با بهبود جایگاههای نگهداری دام و تنظیم دقیق جیره های غذایی و همچنین تامین انرژی در درجه حرارتهای بحرانی می توان از بروز تنش سرمایی جلوگیری گردد.