محسن مرادی خانقاه - کارشناس علوم تربیتی

مراتب علم نزد دانشمندان و فلاسفه ی غربی و اسلامی اهمیت ویژه ای دارد و اندیشمندان فلسفه و عرفان بحث های قابل توجهی دراین باب داشته اند. پژوهش حاضر این مسیله را از دیدگاه متفکران بزرگی همچون علامه سید محمد حسین طباطبایی، صدرالمتآلهین،اسپینوزا، افلاطون و منابع علمی موثقی همچون قرآن کریم، تفسیرهای نمونه و المیزان و نهج البلاغه به صورت مختصر مورد بررسی قرارمی دهد. در این منابع عموما، علم به سه مرتبه تقسیم می شود که هر مرتبه از علم نیز خود دارای مراحلی می باشد. مثلا در مرتبه یمربوط به حواس ، علم تجربی از اعصار گذشته تاکنون پستی و بلندی های فراوانی طی کرده و امروز به این صورت در اختیار ما قرارگرفته است. در مرتبه ی مربوط به عقل انسان باید بعد از گذشت از مرتبه ی حواس و دریافت شایستگی های فراوان به درجه نایل گردد وشهود نیز که بالاترین مرتبه ی علم انسان است، خود جای بحث فراوانی دارد که چه سختی ها و مراحلی باید سپری شود.

مراتب علم، حواس، عقل، شهود، خیال و روح