حسین الله توکلی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
سعید حاتمی - استادیار عضو هیات علمی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
نرگس باقری ملاحسنعلی - دانشیار عضو هیات علمی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان

فرهنگ گنجینه گرانبهایی است که انسانها از گذشتگان خود سینه به سینه به ارث می برند و برای آیندگان نیز میراثی گرانبهاست. فرهنگ از بطن زندگی انسانها نشیت گرفته و نشان دهنده واقعیت های ساده و مملموس زندگی مردمان هر جامعه، شهر، روستا و منطقه است. پرداختن به فرهنگ به عنوان عاملی که افراد را به هم متصل کرده و به عنوان عاملی که بر شخصیت، انسجام و همبستگی اجتماعی، توسعه و پیشرفت، تحول و دگرگونی اجتماعی – سیاسی تاثیر می گذارد، ضروری است. برای پیدا کردن نگرش ها و سلیقه ها از فرهنگ عامه نمیتوان غافل بود. ادبیات عامه بخشی از فرهنگ به حساب می آید و ضرب المثلها خود نیز بخشی از ادبیات عامه محسوب می گردند. بررسی و مطالعه ضرب المثل ها در شناخت جنبه های مختلف فرهنگ مردم نقش موثری دارد؛ زیرا درآنها فرهنگ هر ملت و یا قومی به تصویر کشیده میشود و ضرب المثل ها آینه تمام نمای زندگی بشرمی باشند. در این پژوهش به گردآوری و تحلیل آن دسته از ضرب المثل هایی که مربوط به اعضای خانواده و جایگاه زن میباشد در فرهنگ مردمان جبال بارز جیرفت پرداخته شده است. مردمانی که شیوه زندگی آنها شیوه سنتی است و به زبان فارسی نزدیک به فارسی قدیم تکلم می کنند.مسایلی چون: زن، مرد، والدین، فرندان، ازداوج فامیلی ، نکوهش چند همسری و توجه به خویشاوندان از جمله مسایل مربوط به خانواده هستند که در ضرب المثل ها انعکاس یافته اند.

فرهنگ عامه، ادبیات عامه، ضرب المثل، خانواده، جبال بارز