زهرا واحدی طبس - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایرا ن
سیدسعید محمدی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایرا ن
محمدحسین زرین کوب - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایرا ن

در 60 کیلومتری جنوب گزیک در شرق استان خراسان جنوبی و در بخش شمالی زمین درز سیستان، برونزدهایی از سنگ های آتشفشانی با ترکیب حدواسط (الیگومیوسن) و بازیک (پلیوکواترنر) بر روی واحدهای مجموعه افیولیتی وجود دارد. بر اساس نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، ترکیب کلینوپیروکسن موجود در الیوین بازالت از نوع دیوپسید و الیوین از نوع کریزولیت باگMg بین 81 تا 82 درصد تعیین شد. داده های ژیوشیمیایی نمونه های سنگ کل بیانگر کالک آلکالن بودن آندزیتها و ماهیت آلکالن گدازه های بازالتی است. الگوی عناصر کمیاب گدازه ها به ویژه برای آندزیتها، غنی شدگی عناصر Ba، K، Cs، Sr و Th، تهیشدگی عناصر P، Nb، Ti و غنیشدگی LREE نسبت به HREE را نشان میدهد. همچنین نتایج آنالیز نقطه ای کانی کلینوپیروکسن در واحد سنگی الیوین بازالت، دسته ماگمایی آلکالن و محیط زمین ساختی درون صفحهای را برای این سنگ ها تایید میکند. دما- فشارسنجی کلینوپیروکسن در الیوین بازالتها، دمای حدود 1200 درجه سانتیگراد را برای فشار 6 تا 10 کیلوبار مشخص کرده است.

کلینوپیروکسن، آندزیت، آلکالی بازالت، راتوک، زمین درز سیستان