وحید حکیم زاده اصل - کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
عباس کاوند - کارشناسی ارشد پدافند غیرعامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران
حسین رستمی - کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین اقدامات در راستای کاهش خسارات ناشی از اعمال یک تهدید، سنجش میزان خطرپذیری دارایی ها است. مقاله حاضر با هدف ارایه الگویی برای سنجش میزان خطرپذیری دارایی های یک پهنه جغرافیایی (برای مثال یک استان) به ارزیابی خطرپذیری این دارایی ها می پردازد. ارزیابی خطرپذیری در واقع یک نوع پیش بینی خسارت دیدگی در مقابل تهدیدها و خسارت های احتمالی ناشی از اعمال یک تهدید بر یک دارایی است. بر این اساس شناخت کانون ها و پهنه های خطرپذیر متاثر از دارایی های اساسی یا به تعبیری مراکز ثقل در یک پهنه جغرافیایی، سبب جلوگیری از بروز خسارت های گسترده و یا کاهش قابل توجه آسیب به این مراکز پراهمیت خواهد شد. روش: روش تحقیق مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است. بر این اساس ابتدا دارایی های پراهمیت در پهنه مورد نظر که می تواند یک شهر، یک استان یا یک کشور باشد، شناسایی می گردد. سپس بر اساس شاخص های تعریف شده، ارزش هر یک از دارایی ها، میزان تهدید ها آن ها و نیز اندازه آسیب پذیری این دارایی ها در برابر اعمال هر یک از تهدید ها متصور، از طریق نظرسنجی در قالب پرسشنامه از متخصصان و ارزیابی های میدانی آن ها تعیین شده و در نتیجه میزان خطرپذیری دارایی های پراهمیت واقع شده در آن پهنه، مشخص می گردد. یافته ها و نتایج: در مقاله حاضر نقشه خطرپذیری (ریسک) دارایی های پر اهمیت موجود در یک پهنه از کشور، در مقابل هر یک از تهدیدها و درنتیجه اولویت بندی میزان خطرپذیری این دارایی ها ارایه می گردد. مدیران و برنامه ریزان استانی و ملی می توانند با توجه به اطلاعاتی که با استفاده از این روش از میزان خطرپذیری دارایی های پر اهمیت موجود در پهنه تحت مسیولیت خود به دست می آورند، اقدام به اولویت بندی و برنامه ریزی برای کاهش خطر کنند. این موضوع می تواند باعث کاهش چشمگیر آسیب پذیری ها شود یا پیامدهای تهدیدهای احتمالی را به حداقل ممکن کاهش دهد.

ارزیابی خطرپذیری، زیرساخت، دارایی های اساسی، تهدید، آسیب پذیری