همبستگی نمایه گرمابی سلیانینف با نرخ تبخیر و تعرق نیاز آبی برخی محصولات کشاورزی در ایستگاه های هواشناسی منتخب ایران

مهمترین عامل در تخمین نیاز آبی گیاه تبخیر و تعرق می باشد. در اغلب روش های تعیین میزان تبخیر و تعرق، ابتدا با استفاده از یک سری فرمول های نسبتا پیچیده، مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع تخمین زده می شود و سپس از روی آن تبخیر و تعرق گیاه تعیین می شود. از جمله پارامترهای مورد استفاده در این روش ها، تابش، سرعت باد و رطوبت نسبی هوا میباشند. متاسفانه در ایران و بسیاری از کشورها، داده های بلند مدت این پارامترها به سهولت در دسترس نمی باشند. هدف از این پژوهش محاسبه نمایه گرمابی سلیانینف، که فقط به داده های بارندگی و دمای روزانه احتیاج دارد، و ارزیابی ارتباط آن با تبخیر و تعرق پتانسیل و نیاز آبی برخی محصولات نمونه در ایران می باشد. ابتدا نمایه سلیانینف برای مقادیر متوسط بارندگی و دمای روزانه (طی دوره آماری 20 ساله) در فصل رشد محصولات کشاورزی محاسبه شد و با تبخیر و تعرق پتانسیل و نیاز آبی، ارتباط داده شد. نتایج نشان دهنده معادلات نمایی و چند جمله ای درجه دوم معکوس و قوی بین پارامترهای همبسته بود. ضریب تعیین معادلات چند جمله ای درجه دوم (به طور متوسط 0/84) در تمام 10 محصول بیشتر از ضریب تعیین معادلات نمایی (به طور متوسط 0/72) بود. همبستگی نمایه سلیانینف با نیاز آبی، نشان داد مقادیر ضریب تعیین، در هر دو نوع معادلات نزدیک به هم می باشد (متوسط 0/83 برای معادلات چند جمله ای و 0/80 برای معادلات نمایی).

Keywords:

نیازآبی , تبخیر و تعرق , روابط همبستگی , نمایه گرمابی سلیانینف , ضریب گیاهی , ایران