اعظم اسفندیاری - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی

شاعران دهه های 60 ،50 ،40 با گذر از مرحله ی انقلاب و جنگ، ناگزیر به سورریالیسم با بکارگیری خرق عادت و حس آمیزی پناه برده، این شاعران رفته رفته آرایه های ویژهای با شعرشان رصد کردند که شعرهای چند صدایی با تم گریز از مرکز و شعرنگاره ای (موسوم به شعرتوگراف ، وسط چین ، مربع ، احیای معما و چیستان های منظوم قدیمی در شکل شعری نو با عنوان لغز ، احیای گونه ی جدید شعر کانکریت با عنوان خواندیدنی ، شعر گفتار ، شعرحرکت باعنوان شعرهای چند صدایی و شعرهایی که از حس آمیزی و خرق عادت استعاره با مضمون اصلی طنز با عنوان فرانو در پی چنین وضعیتی شکل گرفتند، این جریان های شعری متعاقب تغییرات بنیادین در حوزهی مسایل سیاسی واجتماعی و تغییر در مناسبات اطلاع رسانی جهان با ظهور ابررایانه ها، نیز مهندسی ژنتیک، تسخیرکرات، پایان یافتن دنیای دوقطبی، و شکست تلخ اردوگاه کمونیسم و جایگزینی خرده تفکرات ملل و به نوعی ورود پرچالش علوم نظری همچون: فلسفه و زیبایی شناسی سایر هنرها و ابتلا به اینترنت، راه افتادن سایت ها و وبلاگ نویسی خبری، ماهواره، بلوتوس های تلفن های همراه و خلاصه کلام، دگردیسی اساسی در وظایف رسانه ای در اواخر دهه ی شصت وتکثرگرایی مطرح دراندیشه های فلسفی بدان انگیزه می دهد. شعرمضمون گرای دهه های چهل وپنجاه در دهه ی هفتادبه نوعی تعدیل می شود که زبان و بازی های زبانی در این شعرها نقش پررنگ تری به جود می گیرد. به طورکلی در این نوع شعر کلان نگری در ابعاد معرفتی و فلسفی جای خود را به تفرد، جزییات، پرهیز ازادبیات و توجه به منسبات زبان کوچه و بازار می بخشد. فضای شعر به خواننده اجازه می دهد که به تاویل و تفسیرهایی شخصی دست پیداکند. صورخیال به ویژه استعاره از شعرهای شاعران این جریان حذف و به جای آن عناصر عینی پیرامون شاعر به عنوان عنصرمهم دراختیار خواننده قرارمی گیرد تا ناگفته های دیگر شاعر، در ذهن او ساخته شود.

تاریخچه، ویژگی های شعر چندصدایی، سرچشمه ی این شعر، نمونه های دههی نو، نتیجه