علی محمد پشت دار - دانشیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
حسین عبدی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، مرکز تهران جنوب

علم به عنوان فضیلت و صفتی شریف که ازجمله عوامل و وسایل رسانیدن آدمی به افق فرشتگان مقرب در جوار پروردگار است، آن گاه دارای منزلت و موجب بلندی مرتبه است که به پیرایه پربهای عمل نیز آراسته باشد. این فضیلت مهم از یک سو و پناه بردن به پروردگار از علم بی نفع و بی عمل از سوی دیگر، از مضامین برجسته بسیاری از نویسندگان، سرایندگان و دانشمندان قلمرو حکمت و اخلاق است، که در آثار علمی و ادبی و هنری خود عرضه کرده اند. شاعران راستین، آینه زمانه خویشند و شاعرانی مورد لطف و احترام جامعه قرار میگیرند که دارای خلقی نیکو و پسندیده و اهل عمل باشند. اگر چه شعر هویت لحظه های بیتابی شاعر است ولی زبان شاعر هم زبان هویتی هر ملت و عصری است و شاعران آرمان های انسانی و نیازهای اجتماعی را با زبان شعری که ودیعه ای الهی است بیان می کنند و چنانچه این زبان شعری، با لعاب صدق و راستی آذین داده شود، سبب ماندگاری اش در اذهان عمومی میشود. برخی از شاعران پارسی گوی، در انواع علوم عقلی و نقلی چیره دست بودهاند. در این پژوهش به بررسی و تبیین نکوهش علم بی عمل درشعر حکیم سنایی غزنوی، پرداخته شده است. در این پژوهش با نگاهی به شعر سنایی غزنوی، مصادیق نکوهش علم بی عمل، استخراج شده است. بررسی شاهد مثال های این مقاله، نشان میدهد که سنایی، علم و عمل را ملازم و مکمل یکدیگر و تنها راه رسیدن به سعادت دنیا و عقبی میداند

علم، علم بی عمل، نکوهش علم بی عمل، سنایی، شعر