منوچهر کمری - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی

یکی از علوم و نحله های فکری که در دامن فرهنگ اسلامی زاده شده و تکامل پیدا کرد مکتب عرفان و تصوف است درباره ی این مکتب فکری و عقیدتی از دو جنبه ی می توان بحث کرد یکی از جنبه ی اجتماعی و دیگر از جنبه ی فرهنگی عرفا با سایر طبقات فرهنگی اسلامی از قبیل مفسرین محدثین فقها متکلمین فلاسفه ادبا وشعرا و .. یک تفاوت مهم دارند و آن این است علاوه بر این که یک طبقه ی فرهنگی هستند و مکتبی به نام عرفان بهوجود آوردند و دانشمندان بزرگی در میان آنها ظهور نموده و کتب مهمی تالیف کردند یک فرقه ی اجتماعی نیز در جهان اسلام به وجود آوردند با مختصاتی مخصوص به خود اهل عرفان هرگاه بعنوان فرهنگی یاد شده اند عارف و هرگاه با عنوان اجتماعی شان یاد شوند غالبا متصوفه نامیده می شوند در واقع عرفان حوزه ی تولید فکر و اندیشه ورزی سالک است و صوفی رویکرد اجتماعی او به قول استاد زرین کوب جستجو در تاریخ تصوف و عرفان کاری است که بدون آن آشنایی با همه ی فرقه های ناشناخته ی فرهنگ ایران تمام نخواهد بود حتی دنیای اسلام را نیز در جمله ی ابعاد گسترده یی که دارد بدون شناخت ویژگی هایی این بعد انسان نمی توان به درستی ارزشیابی کرد از آنجا که روح و جوهره ی فکری تصوف و عرفان عشق محبت آزادی تساهل و گذشت است و با انسانیت پیش از تشرع و دینداری سازگار است و در پیش پیش هرکسی قسمتی از حقیقت را سراغ می دهد

تاریخ، تصوف، عرفان، طریقت، ادبیات عرفانی