محمد حامد قدوم پاریزی پور - دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

ویروس موزاییک توتون (Tobacco mosaic virus, TMV) یکی از ویروس های مخرب گیاهی است که تعداد زیادی از گیاهان زراعی، باغی و زینتی را آلوده میکند و سالانه خسارت های قابل توجهی را به صنعت کشاورزی کشور وارد میسازد. روش های گوناگون انتشار TMV از جمله انتقال با حشرات مختلف و همچنین انتقالمکانیکی ویروس از گیاهان آلوده به سایر گیاهان سالم، مدیریت این بیماری ویروسی را با مشکل مواجه ساخته است. استفاده از ترکیبات ضدویروسی با منشا گیاهی یکی از روش های نوین برای مبارزه با بیماری های ویروسی است که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، اثرات ضدویروسی گیاهان شیرین بیانGlycyrrhiza glabra)اشک، تمساح (Kalanchoe daigremontianum) و بادرنجبویه (Melissa officinalis) برای اولین بار در برابر TMV مورد بررسی قرار گرفت. بدین ترتیب که ابتدا عصاره های این گیاهان تهیه و سپس مایه ی بیماری زای ویروس با غلظت های مختلف عصاره های گیاهی شامل 10، 5، 2/5، 1 و ./5 درصد،تیمار شد. سپس اثرات ضدویروسی در میزبان های سیستمیک و لکه موضعی به ترتیب شامل توتون ( Nicotiana (tabacum var . Turkish و سلمه (Chenopodium murale) مورد سنجش قرار گرفت. اندازه گیری درصد گیاهان آلوده به ویروس با الیزای غیرمستقیم و شمارش تعداد لکه های موضعی در گیاهان توتون و سلمه نشانداد که عصاره های مورد استفاده در همه ی غلظت های فوق، اثرات معنیداری در کاهش درصد آلودگی و توسعه ی تعداد لکه های موضعی دارند. به علاوه، در بین عصاره ی های گیاهی مورد استفاده در این آزمایش، عصاره ی بدست آمده از گیاه اشک تمساح دارای بیشترین اثر ممانعت کنندگی در برابر TMV بود. با توجه به نتایج بدست آمده میتوان نتیجه گیری کرد که عصاره های گیاهی مورد استفاده در این آزمایش دارای اثرات ضدویروسی بوده و میتوانند گزینه های امیدبخشی برای شناسایی ترکیبات ضدویروسی باشند.

ویروس موزاییک توتون، عصاره ی گیاهی، اثرات ضدویروسی