مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان
جواد فرهودی - استاد گروه آبیاری وآبادانی دانشکده آب و خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی

تجربیات بهره برداری از دهانه های آبگیر بند های انحرافی به منظور تامین مصارف مختلف آبگیری نشان داده است که یکی از مسائل اصلی در طراحی این نوع از سازه های آبی، کاهش رسوب ورودی به دهانه آبگیر و کانال آب بر پایاب آن می باشد. بی تردید اتخاذ تصمیم یا انتخاب روش جهت کاهش ورود رسوب به کانال پایین دست دهانه آبگیر، مستلزم شناخت ساختار جریان در حال انحراف و چگونگی انتقال رسوب به دهانه آبگیر تحت شرایط مختلف آبگیری، هندسه های مجرای بالادست دهانه آبگیر و مجرای تخلیه رسوب و نیز سر دهانه آبگیر می باشد. در پژوهش حاضر اثر زاویه آبگیری بر ساختار جریان در حال انحراف به دهانه آبگیر بصورت آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور اندازه گیری مولفه های سرعت در نقاط مختلف میدان جریان بعمل آمده و سپس عرض جریان در حال انحراف و نیز سرعت برشی جریان محاسبه گردید. تحلیل نتایج حاصله نشان داد زاویه آبگیری تاثیر قابل ملاحظه ای بر عرض انحراف یافته جریان در مجرای اصلی و پتانسیل انتقال رسوب به دهانه آبگیر دارد.

آبگیر جانبی، بند انحرافی، الگوی جریان، عرض جریان انحراف شده و زاویه آبگیری