اله ه سادات رفیعی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سیستم های اقتصادی - اجتماعی، برنامه ریزی سیستم های انرژی دانشگاه تهران
سیدفرید قادری - دانشیار دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه تهران

دخالت در چرخه های منظم طبیعت، بدون در نظر گرفتن عواقب آن، بشر را با مشکلات تازه ای روبرو می نماید. چرخهی آب، یکی از مهمترین چرخه هایی است که در اثر دخالتهای انسان دچار تغییرات بعضا نامطلوبی شده است. سدسازی های بیحساب، از بین بردن مراتع و جنگلها، استفاده بیش از حد از سفره های زیر زمینی و قناتها، فعالیتهای صنعتی منجر به گرم شدن کره زمین و در نهایت آلاینده های هوا همگی در خشکسالی، کم آبی و یا بروز سیل نقش اساسی دارند.یکی از مهمترین عواملی که بر بسیاری از چرخه های طبیعی بهویژه چرخه آب اثرات فراوانی گذاشته آلاینده های کربنی و نیز ریزگردهایی است که امروزه آب و هوای بسیاری از شهرهای بزرگ و صنعتی جهان را تحت تاثیر قرار میدهد. آمارها نشان میدهد که افزایش هرچه بیشتر این آلاینده باعث کاهش در میزان بارندگی میشود. در این تحقیق، نقش افزایش جمعیت به عنوان عامل اصلی افزایش آلاینده های زیست محیطی بر بارندگی در کلان شهر تهران و نیز نقاط کوهستانی اطراف شهر، با نگرش سیستمی که بر پایه روابط علی و معلولی است، مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین جمعیت، بعنوان مهمترین متغیر سیستم در نظر گرفته شده است. نتایج نشان میدهد که کنترل جمعیت مهاجر به تهران و سیاستهای کاهش طول مسیرهای سفر درون شهری میتواند در کنترل مساله آلودگی با هدف احیای چرخه بارندگی موثر باشد.

رویکرد سیستمی، چرخه آب، بارندگی، آلودگی هوا، جمعیت