غلامعلی شرزه ای - دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران،
مصطفی چراغی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد محیط زیست

آلودگی های زیست محیطی یکی از مهمترین چالشهای جامعه انسانی قرن حاضر به شمار می رود. آلودگی هوا به عنوان یکی از ابعاد آلودگی محیط زیست علاوه بر دارا بودن اثرات سوء بر جوامع انسانی و طبیعی چه در مقیاس محلی و منطقه ای و چه در مقیاس جهانی، به پدیده گرمایش زمین نیز منجر شده است. درختان شهری از طریق سایه مانع از گرم شدن و از طریق تعرق و تبخیر باعث خنک شدن ساختمان و سطوح پیاده رو می شوند. در زمستان، درختان شهری، سرعت باد را کاهش داده و در نتیجه نفوذ هوا به داخل ساختمان کاهش می یابد و در مصرف انرژی صرفه جویی می شود لذا از طریق کاهش تقاضا برای انرژی انتشار آلودگی از طریق نیروگاه ها را کاهش مییابد. درختان شهر از طریق جذب آلاینده های گازی (مثل، O3، SO2،NO2 ) از طریق سطح برگ خود و نیز با متوقف کردن حرکت ذرات (مثل، مانند گرد و غبار، خاکستر، گرده) و آزاد کردن اکسیژن (O2) از طریق فرآیند فتوسنتزکیفیت هوا را بهبود می بخشد. دراین مقاله با استفاده از نرم افزار Street، اقدام به محاسبه ارزش پولی خدمات زیستی ارایه شده در تجزیه و جذب و بهبود کیفیت هواتوسط درختان چنار خیابان ولیعصر می شود. در سال 1391 در مجموع درختان چنار خیابان ولیعصر 554,690,611 ریال منفعت ارایه کردند که به طور متوسط هر درخت 85,480/09 ریال منفعت ارایه می کند. بیشترین منفعت ارایه شده مربوط به بهبود کیفیت هوا می باشد که 355,136,652 ریال می باشد. کمترین میزان منفعت ارایه شده مربوط به صرفه جویی انرژی می باشد که ارزش آن 95,634,747ریال است. این مقاله با ارایه الگویی برای برنامه ریزان شهری به منظور تعیین کمییت ارزش بهبود کیفیت هوا در فضاهای شهری امکان برنامه ریزی مناسب را فراهم می کند.

صرفه جویی انرژی - آلودگی هوا– جذب و تجزیه - نرم افزار - Street ارزش پولی