محمدصادق بیکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی می نمایی - دانشگاه آزاد اسلامی - علوم و تحقیقات تهران
وحدانه فولادی - عضو هییت علمی گروه معماری - دانشگاه آزاد اسلامی - علوم و تحقیقات تهران

تجارت به عنوان مهم ترین شکل مبادله اجتماعی از جمله فعالیت های انسان ها می باشد. از همان هنگام که انسان موفق به تولید محصول بیشتر از نیاز خود گردید و به فکر مبادله آن با دیگر محصولات و تولیدات مورد نیاز افتاد، تجارت فعالیتی که سبب احداث فضاها و مکان هایی اختصاصی به نام بازار شد. بازار به عنوان یکی از شریان های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی شهر می باشد. در گذشته بازار علاوه بر محل انجام فعالیت های مختلف اقتصادی، مهم ترین محور فضایی در حیات اجتماعی شهر و محل ایجاد تعاملات اجتماعی قوی بین افراد بود. با گذر زمان بازارهای سنتی جای خود را به مجتمع های تجاری مدرن و بزرگ دادن ولی تنها عملکرد اقتصادی و تجاری بازارهای سنتی به این گونه مجتمع ها انتقال یافت و سایر عملکردها بازار مانند اجتماعی و فرهنگی به فراموشی سپرده شد. امروز مراکز تجاری تنها به عنوان یک مرکز خرید و دادوستد مورد توجه قرار دارد زیرا توسعه شهرها در دوره معاصر و ایجاد راه های سوار بر دگرگونی در شیوه های تولید و عرضه کالا و سایر تحولات مجالی برای انطباق بازارها با شرایط جدید به نتیجه مطلوب و مساعد فراهم نکرده است و شاهد هستیم این مراکز تجاری جدید دیگر مانند بازارها در گذشته نبود و فاقد ایجاد تعاملات اجتماعی بین افراد بوده است و فقط به جنبه تجاری و اقتصادی در این مراکز توجه شده است. لذا در این پژوهش ابتدا به مفاهیم نظری در مورد فضاهای شهری و بازارهای ایرانی و مجتمع های تجاری کنونی پرداخت و سپس به ارایه راهکارهای مفید در زمینه ایجاد تعاملات اجتماعی در فضاهای تجاری کنونی با توجه به ساختار بازارهای ایرانی می پردازید که در نهایت از آن ها بتوانیم در طراحی فضاهای تجاری به نحو مطلوب استفاده کنیم.

بازار، مجتمع تجاری، تعاملات اجتماعی