احسان مجیدی فرد - کارشناس ارشد زبان شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی
منیره جلیلی - کارشناس ارشد زبان شناسی همگانی، دانشگاه فردوسی مشهد

لعن و نفرین در فرهنگ ایرانی- اسلامی از سالیان دور همواره جایگاه خود را در فرهنگ ما حفظ کرده است. اعتقاد به ثمر نشستن نفرین ها ، که ریشه های روانشناسی- تاریخی دارد، باعث نفوذ آنها در زبان شده است. انعکاس این نفرین ها در زبان روزمره نشان دهنده جایگاه پررنگ آنها در زندگی ما است. فارغ از معنا و اعتقاد به آنها، گویشوران زبان فارسی بارها از نفرین ها استفاده می کنند، و یا آن را می شنوند. در این پژوهش تعداد 142 نفرین به سه روش .1تحقیق میدانی و پرسش از افراد، .2مشاهده وثبت، و.3 بهره گیری از کتب مرتبط، گردآوری شده است. پس از جمع آوری، نفرین ها بر پایه معیارهای مختلف طبقه بندی شده و از نظر معناشناسی و کاربردشناسی بررسی شده اند. از جمله معیارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر می توان به زمان رواج آنها، مخاطب آنها، استفاده از نیروی متافیزیک، نقش رنگ سیاه در نفرین، و استفاده از افعال دعایی که ریشه در مذهب ما دارند اشاره کرد. از 142 نفرین، بیشتر آن ها مربوط به زمان گذشته، و فقط 6 تای انها در سال های اخیر باب شده اند. همچنین بیشتر آن ها دوم شخص را مورد خطاب قرار داده، و تعداد کمی از آنها در مورد خود شخص نفرین کننده به کار رفته است. همچنین به تحقیق می توان اشاره کرد که در همه این نفرین ها فرد، برای تحقق نفرین خود به نیروی متافیزیک متوسل می شود و از افعال دعایی استفاده می کند.

نفرین، لعنت، کاربردشناسی، معناشناسی