آیت رحمانی - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط،دانشکده بهداشت، علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران
یوسف دادبان شهامت - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
اسماعیل سلطانزاده - کارشناس مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران
حمیدرضا ناصحی نیا - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط،دانشکده بهداشت، علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران

گاز متان یکی از مهمترین گازهای گلخانه ای است که دارای پتانسیل 25 تا 30 برابر گاز (CO(2 بوده ضمناینکه از نظر کمی نیز با سهم 11 درصد در رتبه دوم گازهای گلخانه ای قرار دارد. یکی از مهمترین منابع انتشار گازمتان، اماکن دفن بهداشتی زباله می باشد. تجزیه بی هوازی زباله ها در لایه های دفن با کمک میکروارگانیزم ها منجر بهانتشار گاز متان و دی اکسید کربن می گردد. گاز متان دارای ارزش حرارتی بسیار بالایی می باشد، بطوریکه ارزشحرارتی هر متر مکعب متان تقریبا معادل ارزش حرارتی یک لیتر نفت سفید می باشد، لذا از نظر اقتصادی نیز بسیار حایزاهمیت است. همچنین در صورت عدم جمع آوری گاز متان و راهیابی آن به فضای آزاد و رسیدن مقدار آن به 5 تا 15درصد حجم هوا منفجر می گردد و خساراتی را به بار می آورد. اندازه گیری مقدار گاز متان منتشره از اماکن دفنبهداشتی می تواند به تعیین سهم مراکز دفن زباله در انتشار گازهای گلخانه ای و پدیده گرمایش جهانی کمک کند. ازاینرو برآورد مقدار تولید و انتشار متان در مراکز دفن زباله از نظر بهداشتی، زیست محیطی و اقتصادی بسیار حایز اهمیتمی باشد. دراین مطالعه ازمدل سازی ریاضی LANDGEM MODE به عنوان مهمترین وانعطاف پذیرترین مدل ریاضیشناخته شده در دنیا استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مقدار متان تولیدی از سال 1393 تا1412 از صفر به 613 متر مکعب در ساعت افزایش پیدا نموده است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در برنامهریزی جهت استحصال گاز به عنوان منبع با ارزش انرژی و تعیین سهم محل دفن در انتشار گازهای گلخانه ایی موردتوجه قرار گیرد. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند جهت استفاده از متان تولیدی به عنوان منبع با ارزش انرژی موردتوجه قرار گیرد. همچنین می تواند سهم محل دفن در انتشار گازهای گلخانه ای را تعیین نماید.

متان، پیرانشهر، مرکز دفن، LANDGEM