مریم محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی برق، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
مهدی بیگدلی - استادیار، گروه مهندسی برق، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

موتورهای DC بدون جاروبک یکی از موتورهای محبوب و پرکاربرد در سال های اخیر بوده اند. موتور BLDC به دلیلپاسخ بهتر سرعت و گشتاور، پاسخ دینامیکی بالا، بازده بالا، طول عمربالا، عملکرد بدون نویز و محدوده عملکرد متفاوتسرعت، نسبت به موتورهای DC و القایی برتری دارد. بیشترین کاربرد موتور BLDC در صنعت و سیستم های مکاترونیکیو ربات ها می باشد. روشهای مختلفی برای کنترل سرعت این موتورها پیشنهاد شده است. کنترل کننده مرسوم در کنترلسرعت این قبیل موتورها کنترل کننده PI است. هرچند این کنترل کننده کلاسیک، ساختاری ساده دارد ولی دقت پاییناین کنترل کننده باعث بوجود آمدن فراجهش در پاسخ سرعت و گشتاور می گردد لذا در این مقاله کنترلر PID بکار گرفتهشده است. در اینجا قصد داریم از الگوریتم کلونی زنبور عسل و الگوریتم ژنتیک برای تعیین پارامترهای بهینه کنترل کنندهPID جهت کنترل سرعت موتور BLDC استفاده نماییم. شبیه سازی در محیط سیمولینک نرم افزار MATLAB انجامگرفته است. نتایج نشان می دهد که سیستم بهینه شده با الگوریتم GA نسبت به الگوریتم ABC دارای مزایایی از جملهزمان اجرای بهینه سازی و زمان صعود کمتر می باشد و تنها برتری الگوریتم ABC نسبت به الگوریتم GA این است کهاز درصد فراجهش کمتری برخوردار است.

موتور BLDC ، کنترل کننده PID ، الگوریتم ABC ، الگوریتم GA ، تابع هدف