زهرا مهری - دانشجوی ارشد بیماری شناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حشمت الله رحیمیان - استاد و عضو هییت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمدعلی تاجیک قنبری - دانشیار و عضو هییت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ولی الله قاسمی عمران - استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

توسعه صنعتی و استفاده روزافزون از ترکیبات شیمیایی سنتزی، موجب افزایش میزان ترکیبات آلی پایدار در طبیعت شده، که منجر به بروز عوارض جانبی در محیط زیست می شوند. مواد رنگزای آلی از جمله ترکیبات سمی و سرطانزایی هستند که در خلال فرایندهای صنعتی تولید شده و در محیط زیست آزاد و انباشته می شوند. مواد رنگزا ساختار آروماتیکی پیجیده ای دارند. روش های مختلفب برای حذف آلاینده های سمی ارایه شده است. یکی از روش های حذف آلاینده های سمی، زیست پالایی است. عمدتا تخریب و تجزیه زیستی توسط میکروارگانیسم هایی مانند باکتری ها و قارچ ها انجام می گیرد. این میکروارگانیسم ها، آنزیم هایی تولید می کنند که قادرند ساختار آروماتیکی مواد رنگزا را تجزیه کنند. از جمله این آنزیم ها ردوکتازها و اکسیرتازها هستند. به همین منظور در بررسی حاضر به جداسازی و شناسایی باکتری های رنگبر مواد رنگزا پرداخته شد. خواص رنگی مواد رنگزا منحصرا تحت تدثیر ساختار شیمیایی آنها است. در این پژوهش برای ارزیابی جدایه های باکتری های بدست آمده و بررسی کیفی میزان و نوع آنزیم های تولید شده در طی فرآیند رنگبری، از دو رنگ مالاشیت گیرین (Malachite green) و آزور 2 (Azure II) استفاده شد. در ساختار ماده رنگزای مالاشیت کربن گروه کرموفوری از نوع آمینوتریاریل متان (Aminotriarylmethanes) و در ساختار آزور 2، تیازین (Thiazine) وجود دارد. تجزیه شدن پیوند میانی حلقه های بنزنی آمینوتریاریل متان، به علت نوع پیوند (خطی) ساده تر از تجزیه شدن گروه تیازین (حلقوی) است، به همین علت میکروارگانیسم باید علاوه بر توانایی تولید آنزیم های ردوکتاز، توانایی تولید آنزیم های اکسیژنازی را داشته تا قادر باشد حلقه آروماتیکی را تجزیه کند. با توجه به گزارشات متعدد، مبنی بر توانایی بالای جنس سودوموناس در تجزیه ترکیبات پیجیده آروماتیک، در این پژوهش، نمونه برداری از بافت های گیاهی رد تماس با خاک و شن های ساحل دریاچه خزر استفاده شد. شناسایی جدایه های برتر، به کمک بررسی خصوصیات فتوتیپی و بیوشیمیایی جدایه ها و روش های مولکولی صورت گرفت. همه جدایه ها متعلق به جنس سودوموناس بودند.

مواد رنگزا، زیست پالایی، باکتری، آنزیم های تجزیه کننده، جداسازی، شناسایی