حوریا حاجیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی حمل و نقل ریلی، دانشگاه علم و صنعت ایران
مسعود یقینی - دانشیاردانشگاه علم و صنعت ایران دانشکده مهندسی راه آهن

اهمیت پارامترهای هر الگوریتم بهینه سازی، خصوصا الگوریتم های فراابتکاری که به منظور ساده سازی حل مسایل بهینه سازی بوجود آمده اند، امری اجتناب ناپذیر است. مقادیر بهینه این پارامترها که عموما به مشخصات مسیله مورد نظر وابسته است، تاثیر قابل توجهی در عملکرد الگوریتم های مذکور و جستجوی بهتر فضای جواب دارد. لذا با توجه به چالش تعیین بهترین مقادیر پارامترها، در این مقاله بررسی دقیقی بر روی دو رویکرد تنظیم و کنترل پارامترها، تفاوت آن ها در ثابت نگاه داشتن و یا تغییر پارامترها در زمان حل، روش های توسعه یافته از آن ها و مزیت ها و کاربردهای هر کدام به تفکیک صورت گرفته است. همچنین مروری بر مطالعات گذشته در رابطه با تنظیم و کنترل پارامترهای پرکاربردترین الگوریتم های فراابتکاری انجام شده است. از آن جا که انتخاب بهترین مقادیر پارامتر، نیازمند شناخت دقیق از الگوریتم مورد نظر و روند جستجوی فضا در زمان حل میباشد، لذا روشی توصیه شده برای حل مسیله تعیین مقادیر پارامترها وجود ندارد. با این حال، رویکرد کنترل پارامتر قابلیت خوبی در تطبیق پذیری با ابعاد مسیله، کنترل روند جستجوی فضا و سرعت پیشرفت الگوریتم دارد که با توجه به پویایی الگوریتم در زمان حل، به مراتب رویکرد بهتری برای مقابله با مسیله تعیین مقادیر پارامتر هر الگوریتم بهینه سازی میباشد.

الگوریتم های فراابتکاری، مسایل بهینه سازی، تنظیم پارامترها، کنترل پارامترها