خسرو عوضی - دانشجو کارشناسی ارشد گروه حسابداری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد نورآباد ممسنی، دانشگاه آزاد اسلامی، نورآباد ممسنی، ایران
مهرداد کارگری - مربی گروه حسابداری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد نورآباد ممسنی، دانشگاه آزاد اسلامی، نورآباد ممسنی، ایران

هدف اصلی این مطالعه تاثیر رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود صنایع همگن و غیر همگن شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، با استفاده از تجزیه وتحلیل اطلاعات گذشته می باشد. داده های موردنیاز این مطالعه از اطلاعات مندرج در صورت های مالی، نرم افزارهای اطلاعات مالی، صورت های مالی شرکت ها، سراچه های سازمان بورس اوراق بهادار تهران و کدال استخراج گردید و برای تجزیه وتحلیل آن ها از نرم افزارهای Excel، Eviews 9 و SPSS 17 استفاده شده است. جهت آزمون این فرضیه ها، نمونه ای از 245 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1395-1386 انتخاب شده است. با توجه به نتایج آزمون های هاسمن و بروش- پاگان و وجود خودهمبستگی سریالی، مدل داده های ترکیبی با اثرات تصادفی انتخاب و برای تخمین از روش تعمیم یافته داده های ادغام شده PGLM استفاده گردید. شرکت های نمونه بر مبنای رقابت بازار محصول به دو گروه شرکت های دارای رقابت بازار محصول بالا و شرکت های دارای رقابت بازار محصول پایین تقسیم گردیدند، سپس گروه شرکت های با رقابت محصول بالا به دو گروه شرکت های (متجانس) همگن و شرکت های نامتجانس یا ناهمگن تقسیم گردیدند. برای هر دو گروه مدل های رگرسیونی برآورد گردیدند. نتایج نشان داد که هر چه تمرکز در بازار محصول بیشتر باشد کیفیت سود کمتر خواهد شد. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که ضریب اثر متقابل بین تمرکز و همگنی مثبت و معنادار است. این یافته ها نشان می دهد که شرکت های که در صنایع متمرکز اما در محیط همگن ( ) رقابت می کنند نسبت به شرکت هایی که در صنایع متمرکز و محیط ناهمگن (HOMO=1) رقابت می کنند، رقابتی تر هستند و نسبت به شرکت های که در یک محیط ناهمگن رقابت می کنند، سطح کیفیت سود بالاتری دارند.

کیفیت سود، ساختار رقابت بازار محصول، صنایع همگن و ناهمگن، بورس اوراق بهادار تهران