فرشاد ولی زاده - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
علی دهقان - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
حمیدرضا فرضی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

وجودمداری با اگزیستانسیالیسم Existentialism نوعی جهان بینی مذهبی است که در آن فلسفه با موضوع انسان آغاز می شود و نه با اندیشیدن موضوعی صرفا. در این جهان بینی ، انسان به عنوان تنها موجودی که به هستی خود می اندیشد، امتحان ها و وجودی محدودی برای رهایی از تضادها و تناقض های درونی خود و نیز گریز از هستی معنا باخته ای که او را دربرگرفته است در اختیار دارد و از همین رو در مواجهه با زندگی، به احساس عدم تعلق، علی و رنج ها و دلهره خوی موجودی مبتلا می گردد. در تبیین این احساس، اندیشمندان وجودمداری چون سارتر ، کامو و به ویژه فرانتس کافکا با برگزیدن زبان حمایت و ساختار نمادین ادبیات داستانی، اگزیستانسیالیسم را از ساحت مباحث خشک و تخصصی خارج کرده و صبغه ای هنری نیز به آن بخشیدند. در این مقاله مبانی و نمودهای جهان بینی فلسفی مذکور به ویژه تلفن های وجودی در برجسته ترین آثار ادبی کافکا مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. براساس این تحلیل، شخصیت های داستان های کافکا نمادهایی هنرمندان از انسان مبتلا به رنج و دلهره وجودی هستند. در آثار او برخلاف دیدگاه های روان شناختی معاصر، پدیده تلفن نه یک واکنش روانی و عاطفی است که یکی از مولفه های بنیادین و جوهری وجود و جزو ویژگی های ماهوی بودن است. در این مقاله ابعاد و آثار این پدیده در آثار کافکا مورد بحث و تحلیل قرار می گیرد.

وجودمداری، دلهره، امکان، مسیولیت، کافکا