محمدحسین حیدری - دانشگاه اصفهان، استادیار گروه علوم تربیتی

شرایط وی ژه دانش و فناوری در جهان امروز، موضوع آموزش مداوم را به ضرورتی اجتناب ناپذیر تبدیل کرده است. به نظر می رسد تحقق این هدف آموزشی، با نگاه توامان به دو رویکرد کلی، میسر است: 1)رویکرد مبتنی بر تمهیدات بیرونی: مانند گنجاندن آموزش مداوم در اهداف آموزشی، تدوین برنامه و محتوای مناسب و ترغیب متولیان آموزشی 2)رویکرد مبتنی بر تقویت قابلیت های درونی یادگیرنده برای تداوم آموزش خود. یکی از اهداف تربیتی که مشخصا بر رویکرد دوم، تمرکز دارد، خودگردانی فردی است. هدف این مقاله، بررسی نقش خودگردانی در تحقق یادگیری مداوم یا مادام العمر بود که با روش تحلیلی- استنتاجی انجام گردید. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که خودگردانی مفهومی است که هم می تواند به مثابه هدف غایی و هم به عنوان هدف واسطی بکار رود که یکی از کاربردهای واسطی آن، کمک به تحقق یادگیری مداوم است. دراینجا، هدف پرورش فردی است که به توانایی تصدی و راهبری مداوم فرایند یادگیری خویش دست یافته است. اما تمرکز نباید صرفا روی یادگیرنده باشد. شخصیت، باورها و ساختار ذهنی معلم نیز، بخش مهمی از فرایند خودگردانی یادگیرنده است. معلم خودگردان، می تواند خودگردانی و میل به یادگیری مداوم را به طور توامان در فراگیران، ایجاد کند. همچنین خودگردانی می تواند در غلبه بر بعضی جنبه های منفی آموزش مداوم همچون استانداردسازی و همگانی سازی و تجاری شدن مفید باشد.

خودگردنی فردی، یادگیری مداوم، یادگیرنده ی خودگردان