مهنوش مصطفوی ثابت - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه گیلان
صابر محمدپور - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه گیلان

سیستم حمل ونقل منظم و کارآمد لازمه ی کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه و از پایه های اصلی توسعه پایدار و متوازن در سطح شهری و منطقه ای می باشد. اما هر توسعه بخصوص توسعه حمل ونقلی، علیرغم مزایای خود، اثرات سویی نیز در بردارد که بخش مهمی از این آثار نامطلوب در حوزه محیط زیست می باشد. حمل ونقل در هر دو مرحله احداث و بهره برداری در مدهای مختلف، دارای آثار متفاوتی بر ابعاد مختلف فیزیکی شیمیایی، اکولوژیکی و انسانی می باشد. بنابراین جهت حفظ کیفیات زیست محیطی منطقه و کاهش پیامدهای ناسازگار، می بایست اثرات ناشی از مراحل مختلف این مدهای حمل ونقلی مورد ارزیابی قرار گیرند. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش ماتریس لیوپولد ایرانی به مقایسه اثرات زیست محیطی فاز بهره برداری آزادراه و خط راه آهن قزوین- رشت در استان گیلان با رویکرد حمل ونقل پایدار پرداخته شده است. از تحلیل ماتریس این دو مد حمل و نقل، این نتیجه حاصل شد که حمل و نقل ریلی در هر سه فعالیت اصلی فاز بهره برداری یعنی تعمیرونگهداری ، حمل ونقل و کاربری های بین راهی نسبت به حمل ونقل جاده ای دارای آثار منفی کمتری می باشد و در نتیجه می تواند در استان گیلان به عنوان مد حمل ونقلی پایدارتر برای ارتباطات و جابجایی مستمر مورد استفاده قرار گیرد.

حمل ونقل ریلی،حمل ونقل جاده ای،حمل ونقل پایدار،محیط زیست