سحر زارعی سلمانی - دانشجوی ارشد معماری، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
حجت الله رشیدکلویر - استادیار گروه معماری دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل

یک معمار در هنگام طراحی باید به تفاوت های روحیه ی افرادی که قرار است در محیط قرار بگیرند اهمیت دهد و پاسخگوی نیازهای متفاوت آنها باشد؛ بدین سان باید سعی کند محیط با نیازهای اساسی و روحی انسان هماهنگ گردد. شرایط خاص کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، معماران را موظف می کند تا از طریق روانشناسی محیطی، به فکر کنترل رفتار و کاهش علایم این اختلال باشند؛ چرا که بسیاری از آنها آموزندگان دیداری هستند و بیشترین تاثیرپذیری را از محیط دارند بنابراین استفاده از ابزارهای دیداری مانند رنگ و نور در راستای ایجاد آرامش روانی حایز اهمیت است. از طرفی این کودکان یا نسبت به رنگ و نور حساس بوده و واکنشهای شدیدی را بروز می دهند و یا دچار کم کاری حسی بوده و مشکلاتی در درک و تشخیص آنها دارند؛ بنابراین در این مقاله سعی شده است تا راهکارهای طراحی برای انتخاب نور و رنگ مناسب برای کودکان اوتیستیک در فضاهای آموزشی داده شود تا بتوان تا حدودی بر رفتار ها، روحیات، بازدهی و کارایی آنان تاثیر مثبت داشت. این راهکارها شامل تاثیر رنگ های مختلف در کنترل رفتارهای شخصیتی و توصیه هایی درانتخاب رنگ مناسب با توجه به کاربری است. همچنین توصیه هایی در مورد نورپردازی طبیعی، مصنوعی مطرح کرده است که بر اساس تحقیقات کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. در نورپردازی طبیعی، مکان قرارگیری و نوع قابهای پنجره ها و استفاده از شیشه ی سندبلاست اهمیت دارد. همچنین در زمینه ی نورپردازی مصنوعی، نوع لامپ، رنگ نور، قابلیت کنترل نور، نورپردازی غیر مستقیم و میزان نور مهم است. و در پایان به بررسی 3 نمونه ی موردی پرداخته خواهد شد.

اختلال طیف اوتیسم، روانشناسی محیطی، رنگ، نور