مهسا بی کینه - گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
حامد مضطرزاده - استادیار گروه شهرسازی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

فضا بر انسان اثر می گذارد و انسان و محیطش قابل تفکیک نمی باشند. فضای ساخته شده رابطه پویایی با خصوصیات شخصی و به تبع سلامتی فرد دارد. سلامت انسان در گرو آسایش و آرامش، اسیر در عواقب تکنولوژی دست ساز خود، هر روز بیش از پیش تهدید می شود. کاهش و کنترل عوامل تنش زا و دست یابی به آرامش کامل در محیط زندگی روزانه مشکل و ناممکن به نظر می رسد، انسان حتی در بعضی مواقع برای به وجود آوردن شرایط مناسب در محیطی امن دچار مشکل می شود. ذهن آرام و متمرکز جز در آغوش بستری مناسب متجلی نمی شود. این بستر چیزی جز محیط پیرامون انسان نیست. به علاوه معماری با کنترل و خلق فضا سر و کار دارد. وقتی انسان ساخت و ساز می کند، قسمت مناسبی از فضا را جدا می کند و با معماری خود به نیازهایش پاسخ می گوید. همچنین استرس طولانی مدت تاثیرات خطرناک و جدی بر همه اعضای حیاتی مانند قلب و عروق خونی بر جای می گذارد. بنابراین اگر مردم راهی برای کاهش استرس نیابند سلامتی آنها از طرق مختلفی به خطر می افتد. سوالی که پیش می آید این است که ارتباط معماری با سلامت انسان به چه معناست و با چه روش هایی حاصل می شود هدف این پژوهش بررسی شیوه های ارتقاء سلامت جسم، ذهن و روح انسان در ارتباط با فضاهای معماری می باشد. این پژوهش به روش کاربردی بوده و جهت دست یافتن به شناخت دیدگاه های موضوع، جمع آوری اطلاعات و دست یابی به معیارها و ملاک های جدید از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده و از روش توصیفی و تحلیلی بهره گرفته شده به منظور شناخت دقیق این موضوع در ابتدا به تعریف سلامتی و تندرستی و ابعاد آن ها پرداخته و از طریق مقایسه سلامتی و تندرستی به مبحث ارتقا تندرستی (سلامت جسم، ذهن و روح) پرداخته شد، در نهایت اصول طراحی معماری در ارتقا سلامت جسم، ذهن و روح به صورت گذشته نگر جمع بندی شد. نتایج این پژوهش می تواند به معماران در طراحی پروژه های آتی براساس اصول طراحی معماری در ارتقا سلامت جسم، ذهن و روح و در نهایت به پیشرفت روز افزون جامعه کمک نماید. بدیهی است هرچه بتوان الگوهای طراحی را به الگوهای پاسخده در فضا نزدیک تر کرد، سلامت جسم، ذهن و روح به سطح بالاتری ارتقا پیدا می کند.

اصول طراحی معماری، ارتقا تندرستی، سلامت جسم، ذهن و روح