محبوبه سلملیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
حسن اکبری - استادیار گروه معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

بازارهای هفتگی حاشیه جنوبی دریای خزر، از مهم ترین فضاهای شهری این منطقه می باشند و با توجه به جایگاه ویژه این بازارها در زندگی روزمره مردم محلی، انتخاب مکانی مناسب برای برپایی آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. با این وجود، مسیله مکان یابی مناسب برای این بازارها تاکنون، مورد توجه مسیولین محلی واقع نشده و تحقیقات چندانی در این زمینه صورت نگرفته است. این مقاله به دنبال معرفی معیارهای موثر در مکان یابی مناسب چهارشنبه بازار چابکسر به عنوان یکی از بازارهای هفتگی فعال در حاشیه جنوبی دریای خزر می باشد و نحوه انجام پروسه مکان یابی برای این بازارها را بیان می کند. در همین راستا، با کمک اساتید دانشگاهی و صاحب نظران، فاکتورهای موثر در مکان یابی بازار هفتگی تعیین و نحوه ارزش گذاری مناطق مختلف شهر چابکسر بر اساس هر یک از این فاکتورها، تدوین گردیده است. این فاکتورها شامل سازگاری یا ناسازگاری کاربری های مجاور، مشخصات زمین شناختی، دسترسی به شبکه های ارتباطی، فاصله از گره های ترافیکی و فاصله از مراکز جمعیتی می باشند. همچنین با توجه به تفاوت در اهمیت فاکتورهای مختلف، با کسب نظر کاربران بازار هفتگی چابکسر فاکتورهای مکان یابی، وزن دهی شدند. سپس با استفاده از نرم افزار ARC GIS مناطق مختلف شهر مورد ارزیابی قرار گرفتند. هر فاکتور، منجر به ایجاد یک لایه اطلاعاتی در این نرم افزار گردید و با استخراج نتیجه نهایی که حاصل همپوشانی تمام لایه ها بود، محدوده های مناسب برای برپایی بازار هفتگی مشخص شدند. در پایان، این محدوده ها مورد بررسی میدانی قرار گرفته و مکانی مناسب برای برپایی بازار هفتگی چابکسر پیشنهاد گردید. دسترسی مناسب، فاصله از گره های ترافیکی، مجاورت با کاربری های سازگار و بایر بودن زمین مورد نظر در شرایط فعلی از جمله ویژگی های مثبت سایت پیشنهادی می باشند.

بازار هفتگی چابکسر، حاشیه جنوبی دریای خزر، سامانه اطلاعات جغرافیایی، مکان یابی