سمیه خزاعی مسک - عضو هیات علمی گروه ارتباط تصویری، دانشگاه بجنورد، بجنورد،ایران
آزاده خزاعی مسک - کارشناسی هنر اسلامی، دانشگاه بیرجند

محراب گنجینه ای ارزشمند و نقطه ی عطفی در مساجد و برخی دیگر از ابنیه ی اسلامی است. محراب به عنوان شریف-ترین و مقدس ترین مکان، همواره مرکز تجلی زیباترین هنرها بوده است. هنرمندان با پرهیز از هر گونه تصویرنگاری، محراب ها را با نقوش مختلف هندسی، گیاهی و همچنین کتیبه هایی که متضمن آیات قرآنی بوده است، مزین کرده اند تا بدین وسیله جلوه ی معنوی و روحانی خاصی را به این مکان ببخشند. دوره ی ایلخانی دوران شکوفایی هنر گچ بری بوده است. زیباترین نمودهای گچ بری با تزییناتی پرکار، برگرفته از آیات قرآنی، در محراب های این دوره نقش بسته که به عنوان شاهکارهای هنر گچ بری در ایران به شمار می آیند. پژوهش حاضر به شناخت کتیبه های محراب گچی بناهای شاخص دوره ایلخانی پرداخته است؛ هدف از این نوشتار شناخت محراب های گچی دوران ایلخانی، شناسایی فرم و مضامین کتیبه های قرآنی به کار رفته در این محراب ها و همچنین بررسی تاثیر کتیبه های قرآنی در زیبایی محراب ها می باشد. پرسش این است: محراب های گچی دوره ایلخانی شامل چه آیات و تزییناتی می باشد کتیبه های قرآنی در محراب های گچبری دوره ایلخانی بازگوکننده کدام مضامین هستند و منجر به چه ویژگی های بصری شده است بر اساس این پژوهش کتیبه های قرآنی محراب های گچی دوره ی ایلخانی با همه ی جلوه های مختلف، انعکاسی از کلام خداوند می باشند تا ضمن ایجاد فضایی معنوی و روحانی، همواره تجلی بخش حضور خداوند باشد. روش تحقیق: گردآوری مطالب این مقاله به روش میدانی- کتابخانه ای انجام گشته و شیوه تنظیم مقاله توصیفی، تحلیلی و تاریخی می باشد

دوره ایلخانی، محراب های گچ بری، کتیبه های قرآنی، مضامین دینی