فرزین جهانگیری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
جواد شریف زاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، گروه معماری

در این مقاله به طراحی مراکز نگهداری برای کودکان بی سرپرست و بی بضاعت در رده های سنی مختلف تا زمانی که کودک وارد جامعه شود پرداخته شده است. این دسته از مطالعات بیشتر بدون شناخت کافی از انتظارات و برداشت های کودکان از فضاهای معماری و بر اساس تلقی های بزرگ ترها و پیروی صرف از استانداردها و ضوابط مکتوب ساخته می شود که چندان مورد رضایت نیست. که این مطالعات ما را به شناخت معماری موردعلاقه کودکان و راهکارهای مشارکت دادن کودکان در طرح های مخصوص به خود، رهنمون می گرداند. پیش از پرداختن به مسیله اصلی پژوهش که همانا طراحی مکانی می باشد، در گام نخست، به انتخاب بهترین مکان بهینه جهت احداث پروژه با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی پرداخته شده است. در همین راستا، بر اساس مطالعات تطبیقی انجام شده و همچنین بهره گیری از مطالعات میدانی و کتابخانه ای و نیز استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان، هشت معیار اصلی با شش مکان، جهت احداث مجموعه شبانه روزی کاندید گردیده اند. در ادامه و پس از تعیین معیارهای موردنیاز در مکان یابی مجموعه، به منظور تعیین وزن معیارها، مقایسات زوجی معیارها و گزینه ها بر اساس نظر خبرگان و کارشناسان انجام گردید. در ادامه محاسبات لازم جهت تعیین وزن گزینه ها و رتبه بندی آن ها انجام گردید. در ادامه و در گام دوم، با توجه به نتایج مطالعات انجام گرفته و با رعایت دستورالعمل های حاصل از مطالعات سایر حوزه ها، به طراحی محیطی بر اساس معماری سبز که احساس امنیت، حمایت، هویت و تعلق خاطر را در کودکان بی سرپرست ایجاد کند و امکان تخلیه عاطفی و تجربه روابط اجتماعی و خانوادگی را به آن ها بدهد، اقدام گردید.

مراکز بهزیستی، کودکان بی سرپرست، تعاملات اجتماعی، معماری سبز، مکان یابی، تحلیل سلسله مراتبی