مریم ممیزی - گروه معماری ، دانشکده فنی و مهندسی، واحد هریس ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز ، ایران

معماری گذشته و سنتی را می توان سرشار از مفاهیمی دانست که براساس فرهنگ، عقاید و اندیشه اسلامی – ایرانی معنا می یابد. یکی از مفاهیمی که با ریشه گرفتن از فرهنگ اسلامی و باورهای دینی به عرصه معماری سنتی ایران راه یافته، موضوع محرمیت است. محرمیت یکی از اصول اساسی و قابل توجه در معماری سنتی ایران است که به نحوی معنادار با هویت ایرانی اسلامی همراه بوده، و مثال های موفقی از آن را می توان در بخش های مختلف کشور مشاهده نمود. خصوصیات جسمانى و روانى دانش آموزان دختر و پسر على رغم برخى تشابهات، تفاوت هاى زیادى با هم دارد که باعث شکل گیرى فضاهایى با خصوصیات متمایز در مدرسه مى گردد. فضاهاى محرم یکى از ویژگى هایى است که خاص دانش آموزان دختر بوده و تاثیر به سزایى در آزادى رفتارهاى آنها دارد. حذف اشراف، ایجاد محرمیت فضایى و کنترل دید، شرایط مناسبى را براى رشد و تحول اخلاقى، اجتماعى، شناختى و جسمانى دختران حاصل مى نماید و به آنها امکان مى دهد که در فضاى خصوصى مدرسه، دور از دید نامحرم، آزادانه فعالیت نمایند. معماری گذشته و سنتی را می توان سرشار از مفاهیمی دانست که براساس فرهنگ، عقاید و اندیشه اسلامی – ایرانی معنا می یابد. یکی از مفاهیمی که با ریشه گرفتن از فرهنگ اسلامی و باورهای دینی به عرصه معماری سنتی ایران راه یافته، موضوع محرمیت است. محرمیت یکی از اصول اساسی و قابل توجه در معماری سنتی ایران است که به نحوی معنادار با هویت ایرانی اسلامی همراه بوده، در نتیجه مدارس بسیاری در سراسر کشور بنا گردیده که در آنها استانداردهای فنی، ملاحظات محیطی، حفظ محرمیت و هویت معماری در نازل ترین سطح ممکن ملحوظ شده است. مهم تر از همه، فضایی که در درون این مدارس پدید آمده فاقد هر گونه نقش سازنده و حمایت کننده در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان است.

محرمیت، معماری، مدرسه، دختران، هویت معماری، هویت ایرانی