تدوین و ارزیابی راهبردهای توسعه یکپارچه حمل و نقل منطقه ای با استفاده از مدل سوات (SWOT) و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) (مطالعه موردی: استان کرمان)

حصول توسعه پایدار که در سایه آن رفاه اجتماعی و توسعه اقتصادی را به دنبال دارد، نیازمند ایجاد بسترها و زیرساخت های مناسبی است که شبکه حمل و نقل را می توان یکی از عمده ترین و کاراترین آن ها نامید؛ بنابراین می توان گفت یکی از مهم ترین موضوعات موردنظر درزمینه توسعه پایدار، راهبرد حمل و نقل پایدار است. این موضوع پرداختن به رویکردهایی که حمل ونقل را به سمت پایداری اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی سوق دهد، ضروری می سازد و یکی از رویکردها یکپارچه سازی حمل و نقل است. استان کرمان به دلیل عدم برنامه ریزی مناسب در بخش حمل و نقل، به جایگاه واقعی خویش دست نیافته است. در این میان نیاز به ایجاد یک ظرفیت برنامه ریزی مناسب و تغییر سبک برنامه ریزی موجود وجود دارد. پژوهش حاضر از جهت هدف، تحقیقی کاربردی است که در جهت تدوین و ارزیابی توسعه یکپارچه حمل و نقل منطقه ای در استان کرمان می کوشد. همچنین ازنظر ماهیت و روش اکتشافی- توصیفی- تجویزی است. جهت دستیابی به اطلاعات عمدتا از طریق مراجعه به متون موجود، کتب درسی، اسناد و مدارک و مقالات خواهد بود و از روش اسنادی استفاده شده است. همچنین در ادامه برای تکمیل اطلاعات از روش های میدانی همچون استفاده از پرسش نامه و از روش مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری استان کرمان است و از تعدادی از کارشناسان، متخصصین و مدیران برنامه ریزی حمل ونقل استان به عنوان نمونه آماری مصاحبه گردیده است. در پژوهش حاضر، با استفاده ازنظر کارشناسان از طریق مدل دلفی (Delphi) و تکنیک سوات (SWOT) تعدادی راهبرد جهت بهبود شرایط فعلی یکپارچگی حمل و-نقل منطقه داده می شود. در ادامه راهبردهای حاصل، با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) اولویت بندی می شوند. نتیجه حاصل از این فرآیند پژوهش، نشان دهنده این است که راهبردهای موردقبول در این برنامه ریزی، راهبردهای تهاجمی هستند. لذا، راهبردهای تهاجمی با استفاده از مدل ANP تجزیه و تحلیل شده و اولویت نهایی آن ها به همراه میزان وزن هرکدام از راهبردها ارایه شده است. نتیجه نهایی حاصل از تحلیل ANP نشان می دهد که بیشترین وزن نهایی ) 3051/0( مربوط به راهبرد SO2 (افزایش میزان ترانزیت کالا و مسافر و توسعه همکاری های منطقه ای و بین المللی از طریق کریدورهای حمل ونقل بین المللی به منظور ارتقای سهم استان در حوزه ترانزیت با استفاده از موقعیت ویژه جغرافیایی استان) است و اجرای این راهبرد در اولویت اول قرار دارد.

Keywords:

حمل و نقل پایدار , حمل و نقل یکپارچه , راهبردهای توسعه , حمل و نقل منطقه ای , فرآیند تحلیل شبکه ای , کرمان